Gián điệp sứ quán: Đầu mối gián điệp bí mật của NSA ở Berlin. Phần 3 - Không ngại gây ngạc nhiên

Embassy Espionage: The NSA's Secret Spy Hub in Berlin

Part 3: Surprising Unscrupulousness

By SPIEGEL Staff, October 27, 2013 – 07:02 PM

Theo: http://www.spiegel.de/international/germany/cover-story-how-nsa-spied-on-merkel-cell-phone-from-berlin-embassy-a-930205-3.html

Bài được đưa lên Internet ngày: 27/10/2013

AP

Lời người dịch: Những người Đức có vẻ đã dựa nhiều vào những người Mỹ trong quá khứ, nhưng vụ scandal nghe lén điện thoại cầm tay của bà thủ tướng Angela Merkel đã thức tỉnh họ. Giờ đây người Đức muốn có một thỏa thuận với người Mỹ về không gián điệp lẫn nhau. Trong khi chờ đợi, những diễn biến xấu từ cuộc nghe lén điện thoại của bà thủ tướng có thể lại làm cho các hiệp định thương mại giữa EU và Mỹ sẽ bị ngưng trệ. Xem thêm các phần [01], [02], [03]. Xem thêm: 'Chương trình gián điệp PRISM trên không gian mạng'.

Vụ scandal làm sống lại một câu hỏi cũ: Liệu các cơ quan an ninh Đức có quá tin tưởng những người Mỹ hay không? Cho tới bây giờ, các cơ quan của Đức thường bản thân họ lo lắng về Trung Quốc và Nga trong công việc phản gián của họ, theo đó cơ quan tình báo nội địa, Văn phòng Liên bang về Bảo vệ Hiến pháp (BFV), có trách nhiệm.

Một năm trước, đã có rồi sự tranh luận giữa các cơ quan, Bộ Nội vụ và Phủ thủ tướng về việc liệu đức có nên thực hiện xem xét nặng những gì các đặc vụ Mỹ từng dựa vào ở nước này hay không. Nhưng ý tưởng đó đã bị vứt đi vì nó dường như quá nhạy cảm về chính trị. Câu hỏi chính khi đó đã lắng xuống thành liệu việc giám sát các đồng minh có nên được phép hay không.

Thậm chí đôi khi đối với các quan chức tình báo Đức, những tiết lộ từng được đưa ra ánh sáng thể hiện bức tranh về sự vô lương tâm đáng ngạc nhiên. Hoàn toàn có thể là BFV có thể sớm được giao nhiệm vụ với việc điều tra các hoạt động của CIA và NSA.

Vụ scandal gián điệp hiện nay cũng châm ngòi cho những lý lẽ rằng những người Đức đã và đang cho phép NSA dắt mũi họ đi loanh quanh. Từ ban đầu vụ scandal của NSA, Berlin đã tiến hành những cố gắng của họ để làm rõ những lý lẽ đó với một sự pha trôn giữa sự ngây thơ và sự bất cẩn.

Các bức thư với những câu hỏi lo âu đã được gửi đi, và một nhóm các lãnh đạo các bộ của chính phủ đã tới Washington để gặp gỡ với Giám đốc NSA James Clapper.

BND cũng từng được ủy quyền để thương thảo về một “thỏa thuận không gián điệp” với các cơ quan của Mỹ. Theo cách này, chính phủ của bà Merkel đã giả đò hoạt động trong khi phần lớn vẫn giữ trong bóng tối. Trên thực tế, nó đã trả lời ban đầu về sự đảm bảo từ Mỹ rằng những ý định của nó từng là tốt.

Cũng dường như là khó khăn đối với các cơ quan tình báo Đức để thực sự theo dõi các hoạt động của NSA. Các quan chức cao cấp của chính phủ thừa nhận các khả năng kỹ thuật của người Mỹ theo nhiều cách là vượt trội những gì đang tồn tại ở Đức. Ví dụ, ở cơ quan tình báo nội địa BFV thậm chí còn không có nhân viên nào có một máy tính với một kết nối Internet.

Nhưng bây giờ, như là hệ quả của scandal gián điệp, các cơ quan của Đức muốn cải thiện các khả năng của họ. “Chúng tôi đang nói về một sự dàn xếp lại cơ bản phản gián”, một quan chức cao cấp về an ninh, nói. Có rồi hơn 100 nhân viên ở BFV có trách nhiệm về phản gián, nhưng các quan chức đang hy vọng thấy con số này được gấp đôi.

Một trọng tâm của những xem xét chiến lược là các tòa nhà sứ quán ở trung tâm Berlin. “Chúng tôi không biết các mái nhà nào hiện có thiết bị gián điệp được cài đặt”, quan chức về an ninh nói. “Đó là một vấn đề”.

Hiệp định thương mại đang gặp rủi ro?

Khi tin tức về điện thoại di động của Merkel đang bị nghe lén đã bắt đầu gây chú ý, BND và BSI, cơ quan liên bang có trách nhiệm về an ninh thông tin, đã điều tra qua về vấn đề này. Cũng có những quan chức từng có khả năng không làm gì hơn là đưa ra các câu hỏi về những người Mỹ khi các vấn đề nhạy cảm như vậy đã tới trong những tháng gần đây.

Nhưng bây giờ các mối quan hệ Đức - Mỹ bị đe dọa với một kỷ nguyên băng giá. Sự kết nối của bà Merkel với Obama không đặc biệt tốt trước khi có scandal gián điệp. Thủ tướng được nói sẽ cân nhắc tổng thống được đánh giá quá mức - một chính trị gia mà nói nhiều những làm ít, và không đáng tin cậy để khởi động.

Một ví dụ, từ quan điểm của Berlin, chiến dịch quân sự ở Libi hầu như 3 năm về trước, mà Obama ban đầu đã từ chối. Khi sau đó bộ trưởng ngoại giao Hillary Clinton đã thuyết phục ông thay đổi quan điểm của ông, ông đã làm thế mà không có tư vấn với các đồng minh của ông. Berlin đã coi điều này như là bằng chứng về tính không kiên định và không thèm đếm xỉa của ông đối với các mối quan tâm của họ.

Thủ tướng cũng thấy sự tư vấn thường xuyên của Washington về cách giải quyết khủng hoảng đồng euro là phát cáu. Bà có lẽ thích không nhận lệnh hơn từ đất nước mà đã gây ra sự đổ vỡ của hệ thống tài chính toàn cầu ngay từ đầu. Trong khi chờ đợi, những người Mỹ đã và đang quấy rối nhiều năm rằng nước Đức không có thiện chí để làm nhiều hơn là khuếch trương nền kinh tế thế giới.

Merkel cũng cảm thấy dường như bà bị bịp. Phủ thủ tướng bây giờ lên kế hoạch một lần nữa xem xét lại những đảm bảo của các cơ quan tình báo Mỹ để chắc chắn họ đang chấp hành phát luật.

Văn phòng thủ tướng bây giờ cũng đang xem xét khả năng hiệp định thương mại tự do xuyên đại tây dương nhiều mong đợi có thể hỏng nếu vụ việc của NSA không được làm rõ một cách phù hợp. Kể từ khi những tiết lộ mới nhất xuất hiện, khoảng 58% những người Đức nói họ ủng hộ việc gián đoạn các cuộc thương lượng đang diễn ra, trong khi chỉ 28% là chống lại điều đó. “Chúng tôi nên đặt các thương thảo cho một hiệu định thương mại tự do với Mỹ vào băng đá cho tới khi những cáo buộc chống lại NSA đã được làm rõ”, Bộ trưởng Kinh tế xứ Bavaria Ilse Aigner, một thành viên của Liên minh Xã hội Thiên chúa giáo, đảng chị em xứ Bavaria với đảng Dân chủ Thiên chúa giáo của bà Merkel.

Bộ trưởng Tư pháp sắp thôi chức Sabine Leutheusser-Schnarrenberger đã sử dụng scandal này như một cái cớ để thu hút lương tâm của đối tác của mình ở Washington, Tổng chưởng lý Eric Holder. “Các công dân kỳ vọng ngay rằng các cơ quan của Mỹ cũng gắn với các luật của Đức. Không may, có một số chỉ số ngược lại”, bà viết trong một bức thư gửi Holder vào tuần trước.

Các lãnh đạo EU xem xét các hậu quả

Các chiến thuật gián điệp của Mỹ cũng từng không xa với tâm trí của các lãnh đọa tại hội nghị thượng đỉnh EU ở Brussels thứ năm trước. Tổng thống Pháp Hollande từng đầu tiên mang nó vào bữa trưa, nói rằng trong khi ông không muốn biến thành quỷ các cơ quan tình báo, thì những người Mỹ đã vi phạm quá hiển nhiên luật trong hàng triệu con tính rằng ông không thể tưởng tượng được làm thế nào mọi điều có thể đi theo cách này.

Holland đã kêu gọi một qui tắc ứng xử giữa các cơ quan tình báo, một ý tưởng theo đó bà Merkel cũng đã chỉ ra sự ủng hộ. Nhưng những nghi ngờ sớm nổi lên: Liệu châu Âu cũng phải xem xét lại những thực tiễn giám sát của riêng họ hay không? Điều gì xảy ra nếu Snowden của Đức hoặc Pháp cũng xuất hiện để tiết lộ các chiến thuật gián điệp bản thỉu của họ? Thủ tướng Anh David Cameron đã chỉ ra cách mà nhiều cuộc tấn công khủng bố đã được ngăn chặn nhờ các khả năng gián điệp. Rồi nó được hỏi liệu nó có được chứng minh rằng thậm chí Obama cũng biết những gì các cơ quan của ông đang làm. Bỗng nhiên, sự hiểu biết đôi bên dường như chạy thoáng qua nhóm.

Đó là một chú gì đó quá phong phú đối với Hollande: Không, ông đã xen vào, việc gián điệp tới một mức độ rộng lớn như vậy, được cho là hơn 70 triệu cuộc gọi điện thoại trong 1 tháng chỉ riêng ở Pháp - điều đó chỉ có thể được tiến hành chỉ ở 1 quốc gia: nước Mỹ. Sự gián đoạn từng có hiệu quả. Sau gần 3 giờ đồng hồ, các nước thành viên của EU đã đồng ý về một tuyên bố mà có thể được đọc rõ ràng sự không tán thành những người Mỹ.

Bà Merkel không còn muốn dựa chỉ vào những lời hứa nữa. Tuần này Günter Heiss, người điều phối tình báo của thủ tướng Merkel, sẽ tới Washington. Heiss muốn những người Mỹ cuối cùng phải hứa một hợp đồng loại bỏ sự giám sát lẫn nhau. Phía Đức đã công bố rồi ý định ký thỏa ước không gián điệp lẫn nhau này trong cuộc gặp hồi mùa hè này, nhưng chính phủ Mỹ cho tới nay chỉ ra ít mong muốn tham gia nghiêm túc với chủ đề này.

Tất nhiên, điều này cũng là về điện thoại cầm tay của thủ tướng. Vì bất chấp tất cả sự giận dữ, Merkel vẫn đã không muốn bỏ việc sử dụng số cũ của bà cho tới cuối tuần trước. Bà từng sử dụng nó để gọi và gửi các thông điệp văn bản. Chỉ đối với những cuộc hội thoại rất tinh tế thì bà mới chuyển sang một đường điện thoại an ninh.

Các tác giả: JACOB APPELBAUM, NIKOLAUS BLOME, HUBERT GUDE, RALF NEUKIRCH, RENÉ PFISTER, LAURA POITRAS, MARCEL ROSENBACH, JÖRG SCHINDLER, GREGOR PETER SCHMITZ AND HOLGER STARK

The scandal revives an old question: Are the German security agencies too trusting of the Americans? Until now, German agencies have typically concerned themselves with China and Russia in their counterintelligence work, for which the domestic intelligence agency, the Federal Office for the Protection of the Constitution (BFV), is responsible.

A year ago, there was already debate between the agencies, the Interior Ministry and the Chancellery over whether Germany should be taking a harder look at what American agents were up to in the country. But the idea was jettisoned because it seemed too politically sensitive. The main question at the time came down to whether monitoring allies should be allowed.

Even to seasoned German intelligence officials, the revelations that have come to light present a picture of surprising unscrupulousness. It's quite possible that the BFV could soon be tasked with investigating the activities of the CIA and NSA.

The ongoing spying scandal is also fueling allegations that the Germans have been allowing the NSA to lead them around by the nose. From the beginning of the NSA scandal, Berlin has conducted its attempts to clarify the allegations with a mixture of naivety and ignorance.

Letters with anxious questions were sent, and a group of government department leaders traveled to Washington to meet with Director of National Intelligence James Clapper. The BND was also commissioned with negotiating a "no-spying pact" with the US agencies. In this way, Merkel's government feigned activity while remaining largely in the dark. In fact, it relied primarily on the assurance from the US that its intentions were good.

It also seems to be difficult for German intelligence agencies to actually track the activities of the NSA. High-level government officials admit the Americans' technical capabilities are in many ways superior to what exists in Germany. At the BFV domestic intelligence agency, for example, not even every employee has a computer with an Internet connection.

But now, as a consequence of the spying scandal, the German agencies want to beef up their capabilities. "We're talking about a fundamental realignment of counterintelligence," said one senior security official. There are already more than 100 employees at the BFV responsible for counterintelligence, but officials are hoping to see this double.

One focus of strategic considerations is the embassy buildings in central Berlin. "We don't know which roofs currently have spying equipment installed," says the security official. "That is a problem."

Trade Agreement at Risk?

When the news of Merkel's mobile phone being tapped began making the rounds, the BND and the BSI, the federal agency responsible for information security, took over investigation of the matter. There too, officials have been able to do nothing more than ask questions of the Americans when such sensitive issues have come up in recent months.

But now German-American relations are threatened with an ice age. Merkel's connection to Obama wasn't particularly good before the spying scandal. The chancellor is said to consider the president overrated -- a politician who talks a lot but does little, and is unreliable to boot.

One example, from Berlin's perspective, was the military operation in Libya almost three years ago, which Obama initially rejected. When then-Secretary of State Hillary Clinton convinced him to change his mind, he did so without consulting his allies. Berlin saw this as evidence of his fickleness and disregard for their concerns.

The chancellor also finds Washington's regular advice on how to solve the euro crisis irritating. She would prefer not to receive instruction from the country that caused the collapse of the global financial system in the first place. Meanwhile, the Americans have been annoyed for years that Germany isn't willing to do more to boost the world economy.

Merkel also feels as though she was duped. The Chancellery now plans once again to review the assurances of US intelligence agencies to make sure they are abiding by the law.

The chancellor's office is also now considering the possibility that the much-desired trans-Atlantic free trade agreement could fail if the NSA affair isn't properly cleared up. Since the latest revelations came out, some 58 percent of Germans say they support breaking off ongoing talks, while just 28 percent are against it. "We should put the negotiations for a free-trade agreement with the US on ice until the accusations against the NSA have been clarified," says Bavarian Economy Minister Ilse Aigner, a member of the Christian Social Union, the Bavarian sister party to Merkel's Christian Democrats.

Outgoing Justice Minister Sabine Leutheusser-Schnarrenberger has used the scandal as an excuse to appeal to the conscience of her counterpart in Washington, Attorney General Eric Holder. "The citizens rightly expect that American institutions also adhere to German laws. Unfortunately, there are a number of indications to the contrary," she wrote in a letter to Holder last week.

EU Leaders Consider Consequences

The American spying tactics weren't far from the minds of leaders at the EU summit in Brussels last Thursday, either. French President Hollande was the first to bring it up at dinner, saying that while he didn't want to demonize the intelligence agencies, the Americans had so blatantly broken the law on millions of counts that he couldn't imagine how things could go on this way.

Hollande called for a code of conduct among the intelligence agencies, an idea for which Merkel also showed support. But soon doubts emerged: Wouldn't Europe also have to take a look at its own surveillance practices? What if a German or French Snowden came forward to reveal dirty spy tactics? British Prime Minister David Cameron pointed out how many terror attacks had been prevented because of spying capabilities. Then it was asked whether it has been proven that Obama even knows what his agencies are doing. Suddenly, mutual understanding seemed to waft through the group.

That was a bit too rich for Hollande: No, he interjected, spying to such an immense degree, allegedly on more than 70 million phone calls per month in France alone -- that has been undertaken by only one country: the United States. The interruption was effective. After nearly three hours, the EU member states agreed on a statement that can be read as clear disapproval of the Americans.

Merkel no longer wants to rely solely on promises. This week Günter Heiss, Chancellor Merkel's intelligence coordinator, will travel to Washington. Heiss wants the Americans finally to promise a contract excluding mutual surveillance. The German side already announced its intention to sign on to this no-spying pact during the summer, but the US government has so far shown little inclination to seriously engage with the topic.

This is, of course, also about the chancellor's cellphone. Because despite all the anger, Merkel still didn't want to give up using her old number as of the end of last week. She was using it to make calls and to send text messages. Only for very delicate conversations did she switch to a secure line.

BY JACOB APPELBAUM, NIKOLAUS BLOME, HUBERT GUDE, RALF NEUKIRCH, RENÉ PFISTER, LAURA POITRAS, MARCEL ROSENBACH, JÖRG SCHINDLER, GREGOR PETER SCHMITZ AND HOLGER STARK

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com