Chào mừng
Chào mừng tới chương trình học tập điện tử trên
Cổng Dữ liệu châu Âu. Chương trình này đã được
thiết kế để xúc tác cho bạn phát hiện dữ liệu mở
là gì và nó đang thay đổi cuộc sống của mỗi người
trên trái đất như thế nào.
Hãy trượt xuống dưới để tới từng bài
Bài 1 - Dữ liệu mở
là gì?
Dữ liệu mở là dữ liệu mà bất
kỳ ai cũng có thể truy cập,
sử dụng và chia sẻ. Các chính phủ,
doanh nghiệp và cá nhân có thể sử dụng dữ liệu mở
để mang lại những lợi ích xã hội, kinh tế và môi
trường.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau:
-
Dữ liệu mở là gì?
-
Dữ liệu là gì?
-
Điều gì làm cho dữ liệu là mở?
-
Vì sao chúng ta cần dữ liệu mở?
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 2 - Mở khóa giá
trị từ dữ liệu mở
Dữ liệu mở có tiềm năng giúp tăng
trưởng kinh tế, biến đổi xã hội và bảo vệ môi
trường.
Trong bài này, chúng ta khai thác cách để
các chính phủ, doanh nghiệp và cá nhân đang sử dụng dữ
liệu mở để tạo ra giá trị mới.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác:
-
Đổi mới sáng tạo và tăng trưởng
trong các doanh nghiệp
-
Các cơ hội cho các chính phủ
-
Tác động lên xã hội và chính sách
công
-
Các lợi ích về văn hóa và môi
trường.
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 3 - Dữ liệu Mở:
tác nhân thay đổi
Hầu hết các sáng kiến thành công về dữ liệu mở
chia sẻ các đặc tính tương tự nhau. Hiểu được các
tiếp cận thành công có thể giúp mở khóa giá trị của
dữ liệu mở.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau:
• Dữ liệu mở như là tác nhân thay đổi
• Lãnh đạo và sự cam kết
• Cung và cầu
• Thay đổi văn hóa vì các thị trường mới
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 4 - Vì
sao chúng ta cần cấp phép?
Để dữ liệu là mở, nó nên là truy cập
được (điều này thường ngụ ý được xuất bản trên
trực tuyến) và được cấp phép cho bất kỳ ai truy cập,
sử dụng và chia sẻ.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau:
-
Vì sao dữ liệu mở cần được cấp phép
-
Các giấy phép mở khóa giá trị của dữ liệu
mở như thế nào
-
Dạng giấy phép nào phù hợp với dữ liệu mở
-
Đưa việc cấp phép của dữ liệu
mở vào vụ thầu, mua sắm và vòng đời hợp đồng như
thế nào
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 5 - Điều gì tạo
nên dữ liệu mở chất lượng?
Đánh giá dữ liệu mở hữu dụng như thế nào không
thể được làm nhanh.
Có một số tiêu chuẩn và dấu chất
lượng dựa vào cộng đồng có thể giúp bạn đánh giá
dữ liệu hữu dụng như thế nào.
Trong bài này chúng ta khai thác những điều sau:
-
Điều gì tạo lên dữ liệu hữu dụng
-
Các tiêu chuẩn giúp gia tăng khả năng sử dụng
dữ liệu như thế nào
-
Đánh dấu chất lượng
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 6 - Đo
đếm thành công cho dữ liệu mở
Các sáng kiến dữ liệu mở thành công
làm nhiều hơn so với đơn giản đặt dữ liệu lên Web.
Các tổ chức có hiểu biết nhất về dữ liệu cũng đặt
ra tại chỗ các khung công việc và các chính sách để hỗ
trợ và ưu đãi cho đổi mới sáng tạo. Các cộng đồng
dữ liệu mở cần được xây dựng và các câu chuyện
thành công được truyền đạt. Cùng nhau, chúng sẽ giúp
nhiều người hơn hiểu những lợi ích của dữ liệu mở.
Trong bài này chúng ta khai thác những điều sau:
-
Đo đếm thành công
-
Tập trung vào nhu cầu
-
Duy trì theo dõi
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 7 - Vì sao chúng
ta nên quan tâm về tính bền vững?
Dữ liệu mở phải là thích hợp, cập nhật và truy
cập được để trở thành hữu dùng.
Chương trình dữ liệu mở bền vững là chương trình
thường xuyên liên tục phát hành dữ liệu với chất
lượng và số lượng ít nhất y hệt hoặc được cải
thiện.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau:
-
Làm thế nào để tính bền vững trở nên có ý
nghĩa
-
Vì sao tính bền vững là quan trọng đối với
bạn
-
Tìm gì trong các tập hợp dữ liệu mở bền vững
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 8 - Làm quen nắm
bắt các nền tảng
Nền tảng là mẩu phần mềm chính trên
đó các mẩu phần mềm nhỏ hơn và nội dung có thể chạy
được. Đối với dữ liệu mở, nền tảng lớn nhất là
Web. Tuy nhiên, nhiều phần mềm được xây dựng theo các
mục đích khác nhau có thể giúp bạn xuất bản dữ liệu
mở, hoặc cung cấp các công cụ tương tác để giúp bạn
khai thác nó.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau:
-
Nhận biết các nền tảng dữ liệu mở
-
Hiểu vì sao các nền tảng là quan trọng đối
với những người sử dụng
-
Đánh giá các lựa chọn nền tảng chính
-
Sử dụng các nền tảng để khai thác dữ liệu
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 9 - Chọn định
dạng đúng cho dữ liệu mở
‘Định dạng’ của tập hợp dữ liệu
mở tham chiếu tới cách thức ở đó dữ liệu có cấu
trúc và được làm cho sẵn sàng cho người và máy.
Việc chọn đúng định dạng giúp đảm
bảo dữ liệu đó có thể được quản lý và sử dụng
lại đơn giản. Để tối đa hóa sử dụng lại dữ liệu,
có thể cần thiết đối với nhà xuất bản sử dụng
một số định dạng và cấu trúc sẵn sàng xuyên khắp
các nền tảng khác nhau để đáp ứng các nhu cầu của
những người sử dụng.
Trong bài này chúng ta khai thác những điều sau:
-
Vì sao các định dạng quan trọng đối với dữ
liệu mở
-
Chọn cấu trúc đúng
-
Truy cập các định dạng dữ liệu mở khác nhau
-
Duy trì nó đơn giản với CSV
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 10 - Dữ liệu
của tôi hữu dụng thế nào?
Việc đánh giá dữ liệu mở hữu dụng
như thế nào có thể biến động phụ thuộc vào lĩnh vực
và nội dung. Để hỗ trợ cho quy trình này, có một số
hướng dẫn thực hành tốt nhất các nhà xuất bản và
những người sử dụng có thể đi theo.
Trong bài này chúng ta xem xét 5 Sao của dữ
liệu mở liên kết và khám phá cách điều này có thể
được sử dụng để đo đếm tính khả dụng về mặt
kỹ thuật của dữ liệu.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau đây:
-
5 Sao của dữ liệu mở liên kết là gì
-
3 sao đầu tiên
-
Làm thế nào để nhận thức được các ngôi sao
trong dữ liệu
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 11 - Làm sạch dữ
liệu của bạn như thế nào
Một trong những thách thức lớn nhất khi
làm việc với bất kỳ dữ liệu nào là làm việc với
các lỗi. Thường thì ngay cả các nhà xuất bản dữ liệu
cũng không nhìn ra các lỗi vì dữ liệu đó có thể thay
đổi qua nhiều năm tháng. Trong các trường hợp khác, như
đánh máy sai hoặc viết tắt sai.
Khi làm việc với bất kỳ dữ liệu nào,
là quan trọng phải biết tìm ra các lỗi và sửa chúng
cho đúng như thế nào để làm cho dữ liệu đó hữu dụng
hơn.
Trong bài này chúng ta khai thác những điều sau:
-
Các lỗi dữ liệu phổ biến
-
Các công cụ làm sạch dữ liệu hữu dụng
-
Các lý do để làm sạch dữ liệu
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 12 - Tìm kiếm dữ
liệu ẩn trên Web
‘Dữ liệu mở’ không chỉ ngụ ý các
tập hợp dữ liệu sẵn sàng để tải về. Dữ liệu mở
tải về được chỉ đại diện cho phần nhỏ các dữ
liệu sẵn sàng trên Web.
Đa số dữ liệu sẵn sàng trên Web là ẩn
khỏi mắt người. Tuy nhiên, các máy có thể tìm thấy và
đọc được các dữ liệu đó.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau:
-
Định vị dữ liệu ẩn như thế nào
-
Những lợi ích của dữ liệu ẩn có thể cung
cấp là gì
-
Làm thế nào để có được dữ liệu ẩn
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 13 - Liên kết
lên web dữ liệu
Web hiện hành được thiết lập cấu hình
như là loạt các trang hoặc ‘các tài liệu’. Trong khi
các tài liệu đó được thiết kế trên các nguồn dữ
liệu giàu có, họ ngụy trang nó bên dưới các trang được
thiết kế để con người xem được. Trong bài này, chúng
ta khai thác những gì có thể xảy ra nếu tất cả các
trang hoặc các tài liệu đã được/bị loại bỏ khỏi
Web.
Hãy tưởng tượng bạn chỉ có dữ liệu
thô, tất cả là mở, tất cả sử dụng được và tất
cả được liên kết với nhau trong mạng hoặc ‘web’
của dữ liệu.
Bài này cũng giới thiệu web của dữ liệu
liên kết mở và xem xét 5 Sao của dữ liệu mở liên kết
cung cấp lộ trình để đạt được tầm nhìn này như
thế nào.
Trong bài này chúng ta sẽ khai thác những điều sau
đây:
-
Web của dữ liệu là gì?
-
Các mã nhận diện web được sử dụng như thế
nào
-
Web của các dữ liệu liên kết mở trông giống
cái gì
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 14 - Biện hộ
cho dữ liệu mở
Việc mở dữ liệu ra có thể là có giá
trị cho bất kỳ tổ chức nào. Dù để dẫn dắt đổi
mới sáng tạo trong doanh nghiệp, phát triển bức tranh rõ
ràng hơn các hoạt động hay cải tiến các sản phẩm và
dịch vụ, số lượng ngày một gia tăng các tổ chức khu
vực nhà nước và tư nhân hiện giờ hưởng lợi từ
việc xuất bản và sử dụng dữ liệu mở.
Tuy nhiên, việc mở dữ liệu ra đòi hỏi
sự thay đổi văn hóa của tổ chức. Hầu hết các tổ
chức được thiết lập để bảo vệ các tài nguyên dữ
liệu của họ, thậm chí khi những lợi ích của tính mở
vượt hơn cả các chi phí. Chìa khóa để vượt qua được
sự kháng cự này là rõ ràng: truyền thông hiệu quả về
những lợi ích mà dữ liệu mở có thể mang lại.
Bài này sẽ chuẩn bị cho bạn để đưa
ra con đường căn chỉnh được cho dữ liệu mở nhấn
mạnh giá rị và giải quyết các rủi ro.
Trong bài này chúng ta khai phá cách để:
-
Xây dựng con đường tuyệt vời
-
Xác định các khán thính phòng khác
nhau cho con đường của bạn
-
Căn chỉnh con đường của bạn cho
các khán thính phòng khác nhau
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 15 - Quản lý
thay đổi trong dữ liệu mở
Quản lý thay đổi là quy trình giới thiệu
sự chuyển đổi, thay đổi hoặc phát triển về dài hạn
trong tổ chức.
Quản lý thay đổi là đặc biệt quan
trọng khi làm việc với những thay đổi lớn, như các
thay đổi văn hóa cần thiết để thành công với dữ
liệu mở.
Trong bài này, chúng ta khai phá vì sao là
quan trọng đối với các tổ chức để quản lý thay đổi
và các yếu tố chính giúp xây dựng quy trình quản lý
thay đổi thành công.
-
Quản lý thay đổi là gì?
-
Vì sao quản lý thay đổi quan trọng
trong các sáng kiến dữ liệu mở?
-
Vì sao quản lý thay đổi là cần
thiết?
-
Các yếu tố chính của quản lý
thay đổi là gì?
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Bài 16
- Đạt được tác động với dữ liệu mở
Mục tiêu của bất kỳ dự án hay sáng
kiến dữ liệu mở nào cũng là để có vài dạng tác
động, dù nó là minh bạch về chính trị và trách nhiệm
giải trình, lợi ích xã hội hay tăng trưởng kinh tế.
Việc tạo lập, tìm kiếm và quảng bá các ví dụ của
dữ liệu mở đang được sử dụng để cải thiện cuộc
sống hàng ngày của chúng ta là một trong những khía cạnh
thách thức nhất của việc dẫn dắt một dự án, chương
trình hay sáng kiến dữ liệu mở.
Trong bài này chúng ta sẽ khai phá:
-
Vì sao việc đạt được tác động
là quan trọng?
-
Chúng ta có thể đạt được tác
động như thế nào?
-
Chúng ta đo đếm tác động chúng ta
đạt được như thế nào?
-
Việc vượt qua các rào cản để
đạt được tác động
Nhấn vào đây để có bản
dịch tiếng Việt; và bản
gốc tiếng Anh
Học thêm
Chúng tôi hy vọng bạn đã thích khóa học
học điện tử (eLearning) của chúng tôi. Cổng Dữ liệu
châu Âu cũng tổ chức các khóa huấn luyện về dữ liệu
mở. Nếu bạn có quan tâm tham dự các khóa tập huấn của
chúng tôi và phát triển tri thức của bạn xa hơn, hãy
quay lại phần học tập của cổng này và nhấn vào
‘workshop’.
Blogger: Lê Trung Nghĩa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.