Thứ Sáu, 31 tháng 3, 2017

Liên kết các nội dung sách điện tử trên wikiHow.vn




Trong 2 tuần qua, hơn chục bài viết có liên quan tới chủ đề ‘Sách điện tử - eBook: làm quen, tạo ra, quản lý, tìm kiếm, tải về và sử dụng theo cách thức MỞ’ đã được giới thiệu trên mạng. Để thuận tiện cho các bạn đọc tìm kiếm và có được các thông tin cập nhật về chủ đề nêu trên trong tương lai, một bài viết tổng hợp: ‘Liên kết các nội dung sách điện tử trên wikiHow.vn’ đã được trình bày tại địa chỉ:

hoặc ngắn gọn:


và bạn có thể đi tới được tất cả các bài viết đã được đăng tải trong thời gian qua về chủ đề nêu trên.

Bắt đầu từ thứ hai tuần sau, ngày 03/04/2017, sẽ có loạt bài mới với chủ đề: ‘Làm quen với Dữ liệu Mở Liên kết - Linked Open Data’, mời các anh chị và các bạn đón xem.

Xem thêm các chủ đề có liên quan:

Blogger: Lê Trung Nghĩa

Thứ Hai, 27 tháng 3, 2017

Chỉ dẫn làm quen nhanh với Calibre - Bản dịch sang tiếng Việt



Calibre được đánh giá là giải pháp thư viện điện tử toàn diện, đặc biệt cho những người sử dụng đầu cuối. Sách chỉ dẫn làm quen nhanh với Calibe bằng tiếng Anh luôn đi kèm với phần mềm Calibe khi bạn cài đặt nó. Bản dịch sang tiếng Việt của sách chỉ dẫn sẽ tạo thuận lợi để nhiều người sử dụng được hơn. Khi cài đặt xong Calibre lên máy tính của bạn (xem bài: Cài đặt Calibre để quản lý sách điện tử eBook), hãy sử dụng tính năng nhập khẩu của Calibre để nhập khẩu bản dịch sang tiếng Việt ‘Chỉ dẫn làm quen nhanh với Calibre’ để giúp bạn khai thác các tính năng của Calibre được nhanh và tiện hơn.


Bạn có thể tải về tài liệu ‘Chỉ dẫn làm quen nhanh với Calibre’ ở các định dạng sau:


Giấy phép: Tất cả nội dung các bản dịch sang tiếng Việt mang giấy phép CC BY-SA 4.0 Quốc tế.


Blogger: Lê Trung Nghĩa

Thứ Năm, 16 tháng 3, 2017

Cách để tạo sách điện tử eBook theo cách thức nguồn mở


How to create an eBook the open source way
Posted 06 Aug 2013 Bryan Behrenshausen
Bài được đưa lên Internet ngày: 06/08/2013


Các độc giả tinh khôn sẽ để ý thấy là chúng tôi đã bắt đầu xuất bản các sách điện tử “Tiếng nói Mở” ("Open Voices" eBooks) của chúng tôi ở định dạng ePub. Bây giờ, vài trong số những tiểu luận tốt nhất và các bài phỏng vấn của chúng tôi là sẵn sàng như các tệp khả chuyển và gọn nhẹ, và có thể được đọc trên bất kỳ thiết bị đọc điện tử nào hỗ trợ tiêu chuẩn mở này.
Và những ai sẽ triển khai tốt hơn nhiệm vụ chuyển đổi thư viện của chúng tôi tốt hơn các tập opensource.com thân thiện của bạn? Mùa hè này, tôi đã tinh lọc những gì tôi coi là phương pháp đơn giản, tin cậy để tạo ra các sách điện tử (eBook) theo cách của nguồn mở. Hôm nay, tôi muốn chia sẻ nó.
Nhiệm vụ của chúng tôi
Chỉ dẫn này giải thích một phương pháp tạo các sách điện tử ở định dạng ePub bằng việc sử dụng các công cụ nguồn mở có sẵn trên hầu hết các nền tảng điện toán phổ biến nhất. ePub là tiêu chuẩn mở của Diễn đàn Xuất bản Số Quốc tế (International Digital Publishing Forum) để xuất bản sách số, và hầu hết các thiết bị đọc điện tử chính yếu nhất hỗ trợ nó (ngoại trừ Kindle - xin lỗi các fan hâm mội của Amazon!). Nhưng quan trọng hơn, việc định dạng sách điện tử như ePub đảm bảo rằng nhiều thị trường sách điện tử trên trực tuyến sẽ đặt chỗ và phân phối tác phẩm đó.
Phương pháp mà tôi phác họa ở đây phản ánh 2 mong muốn: để tạo ra các cuốn sách điện tử mở ở các định dạng mở bằng việc sử dụng các công cụ mở, và để tránh sự phức tạp không cần thiết bằng việc lôi kéo càng ít các công cụ đó có thể càng tốt. Kết quả là, chỉ dẫn này mô tả, thay vì thủ tục đặc biệt, một thủ tục để thu thập và soạn sửa nội dung ở định dạng tài liệu mở - ODF (OpenDocument Format) và biến nội dung đó thành một cuốn sách điện tử ePub.
Bạn sẽ cần
Lưu ý thêm là trước khi chúng ta bắt đầu: tôi có thể không hoàn thành tác phẩm này nhanh hoặc dễ dàng mà không có sự trợ giúp của Scott Nesbitt, nhà văn ở Auckland, trụ cột chính ở opensource.com. Khi tôi bắt đầu tưởng tượng cách tôi có thể hoàn thành dự án này, tôi đọc (vài lần) nhiều sách hướng dẫn làm sách điện tử nổi tiếng của Scott, nó đã rất hữu ích. Bất kỳ dự án nguồn mở đáng giá nào cũng mang ơn nó về tri thức; Scott có được sự biết ơn của tôi.
Vâng, hãy bắt đầu.
Chuẩn bị nội dung
Những điều đầu tiên trước: sách điện tử của bạn cần nội dung.
Bạn có thể sẽ soạn thảo nội dung mới từ đầu cho dự án sách điện tử của bạn. Hoặc có thể bạn đang tái mục đích nội dung bạn đã xuất bản rồi trên một blog. Dù theo kịch bản nào, thì LibreOffice cũng là công cụ lý tưởng.
Bất kể làm thế nào bạn có được nội dung của bạn trong LibreOffice, hãy nhớ một điểm sống còn: bạn phải sử dụng các kiểu styles để định dạng tài liệu của bạn. Các “kiểu style” là nhiều hơn chỉ lựa chọn phông chữ và các ưu tiên về chiều cao dòng; chúng là các lệnh về cấu trúc logic và có nghĩa của tài liệu của bạn (để có nhiều hơn về điều này, hãy đọc về “đánh dấu ngữ nghĩa” (semantic markup).
Vài người có lẽ nghĩ bằng việc sử dụng trình soạn thảo văn bản để tạo các cuốn sách điện tử là hơi buồn cười, nhưng đây là điều có được: việc định dạng văn bản nhanh và hiệu quả là những gì các trình soạn thảo văn bản được thiết kế để làm. Không may, hầu hết những người sử dụng không bao giờ học sử dụng phần mềm soạn thảo văn bản cho đúng, việc áp dụng định dạng văn bản (như kích cỡ phông chữ hoặc màu văn bản) cho các yếu tố riêng rẽ dù muốn hay không. Nếu bạn là một trong những người đó ( tôi từng!), thì bạn nên làm cho mình một đặc ân tuyệt vời và nghiên cứu hướng dẫn LibreOffice của Ahuka trên Hacker Public Radio.
Áp dụng các kiểu style
In LibreOffice, press F11 to toggle the Styles and Formatting pane. When this pane is visible, it will display the styles currently in use in your document. To make an ePub file, you’ll need to designate at least the following elements:
Trong LibreOffice, nhấn F11 để bật/tắt khung các kiểu (Styles) và định dạng (Formatting). Khi khung này hiện ra, nó sẽ hiển thị các kiểu hiện hành đang được sử dụng trong tài liệu. Để làm một tệp ePub, bạn sẽ cần chỉ định ít nhất các yếu tố sau:
  • Headings - kiểu tiêu đề. Tiêu đề cuốn sách và các chương chính của nó nên được đặt trong "Heading 1". Tất cả các phần của chương nên được đặt trong "Heading 2". Đối với các phần con, hãy chọn "Heading 3". Trong khi LibreOffice cho phép những người viết chỉ định tới 9 kiểu tiêu đề, bạn không nên đi quá 3. Hầu hết những người tạo ra ePub sẽ không công nhận bất kỳ điều gì ngoài những thứ đó.
  • Body text - Thân văn bản. Văn bản cuốn sách của bạn nên nhận kiểu “Text body” trong LibreOffice.
  • Monospace text - Văn bản đơn cách. Vài văn bản - mã máy tính, nổi bật nhất - đòi hỏi định dạng đặc biệt để duy trì khoảng trống của nó. Nó nên được chỉ định “Preformatted text” (Văn bản định dạng sẵn).
  • Extended quotations - Trích dẫn mở rộng. Vài dạng trích dẫn khối tính năng viết. Chúng nên được đặt trong kiểu “Quotations” (Trích dẫn).
Không yếu tố nào trong OpenDocument nên là không có cấu trúc. Hãy chắc chắn là mọi đầu đề, mọi trích dẫn, và mọi đoạn được chỉ định đúng như vậy. Phần thưởng: Nếu bạn đang chép văn bản từ một nguồn được đánh dấu đúng rồi theo ngữ nghĩa - ví dụ, một trang web, thì LibreOffice sẽ nhận biết được các kiểu styles từ tài liệu nguồn và áp dụng chúng trong tài liệu đích.
Hãy quên các phông chữ đi
Đừng lo về cách mà các yếu tố tài liệu của bạn trông ra sao. Bạn có thể bỏ ra tất cả buổi chiều để tìm kiếm phông chữ tuyệt vời cho các tiêu đề chương của bạn, nhưng bạn sẽ lãng phí thời giờ của bạn. Các tệp ePub chứa các đặc tả kiểu style được viết theo CSS; chúng được chỉ định để cho phép các thiết bị đọc điện tử áp dụng các ưu tiên của riêng chúng đối với các cuốn sách, cho phép những người đọc chỉ định các kiểu style và kích cỡ phông chữ của họ.
Ngắn gọn, thứ gì đó trông như thế nào là không quan trọng bằng thứ gì đó được chỉ định như thế nào. Hãy chắc chắn mọi yếu tố trong OpenDocument của bạn đã được đánh dấu, nhưng đừng khó chịu về những thứ như các cái lề.
Khi bạn đã hoàn thành việc đặt tất cả nội dung của bạn vào LibreOffice, hãy lưu tác phẩm của bạn lại.
Soạn sửa nội dung
Trước khi tạo sách điện tử của bạn, bạn sẽ muốn soạn sửa nó. Tất nhiên, các độc giả của bạn sẽ đánh giá cao sự biên tập bản sao tỉ mỉ, nhưng phần mềm của bạn sẽ thưởng cho bạn vì thời gian bạn bỏ ra để làm gọn gàng ngăn nắp sự đánh dấu của bạn.
Cẩn thận sự không nhìn thấy được
Trong LibreOffice, nhấn Ctrl+F10 để làm cho “các ký tự không in ra được” nhìn thấy được. Các ký tự không in ra được đơn giản là các chỉ số không nhìn thấy được mà trình xử lý văn bản sử dụng để theo dõi việc định dạng văn bản. Bằng việc bật/tắt tính năng này, bạn có khả năng theo dõi mọi không gian, ngắt trang, và ngắt dòng có thể len lỏi vào tài liệu của bạn.
Hãy loại bỏ bất kỳ thứ gì không cần thiết, như dấu trống ở cuối câu cuối cùng của đoạn hoặc đoạn trắng giữa các đoạn văn bản. Bạn sẽ muốn tệp ePub của bạn càng sạch có thể càng tốt không chỉ để nó trông đẹp, mà còn để quy trình chuyển đổi từ OpenDocument sang ePub xử lý trơn tru.
Tới lúc này, hãy chắc chắn lưu tác phẩm của bạn lại.
Tạo ra ePub của bạn
Bây giờ chúng ta đã sẵn sàng để tạo ra một tệp ePub từ nguồn OpenDocument. Nhờ trình mở rộng Writer2ePub tiện lợi cho LibreOffice, việc này không thể dễ hơn.
Hãy tải về và cài đặt Writer2ePub bằng việc nháy vào đường liên kết tải về thích hợp trên trang của dự án. Nếu trình mở rộng đó được lưu vào máy tính của bạn rồi, hãy nháy đúp gói tải về và Writer sẽ làm công việc thiết lập trình cài cắm đó cho bạn.
Nếu bạn đã cài đặt đúng rồi Writer2ePub, thì LibreOffice bây giờ sẽ sinh ra thanh công cụ mới cho ePub. Chỉ với 3 núm, điều dễ bị bỏ qua - vì thế hãy nhìn cho kỹ.
Trước hết, hãy nháy vào núm màu xanh da trời (blue) để thiết lập siêu dữ liệu của sách điện tử. Điều này không chỉ quan trọng, mà còn là cơ bản, vì Writer2ePub sẽ không cho phép bạn xử lý mà không làm thế. Ít nhất, bạn phải chỉ định:
  • Tên tác giả
  • Tiêu đề cuốn sách
  • Ngôn ngữ của cuốn sách
Hơn nữa, bạn có thể chỉ định ảnh bìa cho cuốn sách của bạn. Mặc định, Writer2ePub tìm các hình ảnh trong tài liệu của bạn và tạo bài từ ảnh đầu tiên nó tìm thấy. Sẽ là không hay nếu bạn yêu cầu nó làm điều này khi cuốn sách của bạn không có hình ảnh nào, vì thế hãy chắc chắn chọn “No Cover” (Không Bìa) để tránh lỗi với trường hợp này.
Khi bạn thỏa mãn với các tham số bạn đã thiết lập, hãy nhấn “OK”, rồi lưu OpenDocument của bạn lại.
Cuối cùng, nhấn núm màu xanh lá cây (green) trên thanh công cụ của Writer2ePub, và chờ xem khi trình cài cắm tuyệt vời này thực hiện công việc của nó.
Kiểm tra ePub của bạn
Writer2ePub sẽ tiến hành kiểm tra LibreOffice và bắt đầu chuyển đổi OpenDocument của bạn thành tệp ePub. Một cách tự nhiên, thời gian đòi hỏi để làm điều này phụ thuộc nhiều vào độ dài cuốn sách của bạn và số trang của nó.
Khi việc này kết thúc, hãy định vị thư mục chứa tệp nguồn OpenDocument của bạn. Bên cạnh nó sẽ là tệp ePub mới toanh với tên tệp y hệt.
Hãy mở tệp đó bằng đầu đọc ePub bạn thích. Hầu hết mọi người thích FBReader, nó có sẵn trên Windows, OS X, Linux, và Android. Bạn cũng có thể xem xét cài đặt đầu đọc ePub của bạn như là trình mở rộng của trình duyệt (ví dụ bạn có thể cài EPUBReader trong Firefox). Làm điều này sẽ cho phép bạn mở các đường liên kết tới các tệp ePub trên web mà không cần phải chuyển sang các ứng dụng khác.
Bây giờ bạn sẽ muốn kiểm tra cẩn thận sách điện tử của bạn. Hãy chắc chắn kiểm tra những điều sau đây của nó:
  • Bảng mục lục (Liệu nó có hoàn chỉnh không? Liệu tất cả các tiêu đề có đúng trật tự không?)
  • Các tiêu đề chương và phần (Liệu hệ thống phân cấp có đúng không? Liệu các chữ viết hoa của chúng có ổn định không?)
  • Các siêu liên kết (Liệu chúng có chỉ tới nơi được mong đợi và hoạt động đúng không?
Tôi đã lưu ý rằng Writer2ePub thỉnh thoảng sẽ có lỗi khi đối mặt với các siêu liên kết dài quá đáng, hoặc các liên kết chỉ tới những điều khác với các tệp HTML (như các tệp PDF chẳng hạn). Tôi cũng đã lưu ý rằng trình cài cắm không phản ứng tốt khi chương hoặc phần kết thúc bằng danh sách đánh số hoặc gạch đầu dòng. Trong các trường hợp đó, hãy tạo đoạn trống ở cuối danh sách đó để tránh phức tạp.
Cuối cùng, hãy kiểm tra tệp ePub của bạn bằng công cụ kiểm tra các tệp IDPF.
Các bước tiếp theo
Bây giờ bạn sở hữu một cuốn sách điện tử được tạo ra theo cách thức nguồn mở - với các công cụ mở, theo một định dạng mở. Tiếp theo, bạn có thể xem xét:
Astute readers will have noticed that we’ve begun publishing our "Open Voices" eBooks in the ePub format. Now, some of our best essays and interviews are available as lightweight and portable files, and can be read on any electronic reading device that supports this open standard.
And who better to undertake the task of converting our library than your friendly opensource.com intern? This summer, I’ve refined what I consider a simple, reliable method for creating eBooks the open source way. Today, I’d like to share it.

Our task

This guide explains one method for creating electronic books ("eBooks") in the ePub format using open source tools available on most popular computing platforms. ePub is the International Digital Publishing Forum's open standard for digital book publishing, and most major electronic reading devices support it (except for the Kindle—sorry, Amazon fans!). But more importantly, formatting an electronic book as an ePub guarantees that many online eBook marketplaces will host and distribute the work.
The method I outline here reflects two desires: to create open eBooks in open formats using open tools, and to avoid unnecessary complication by involving as few of these tools as possible. As a result, this guide describes a rather specific procedure—one for collecting and editing content in the OpenDocument format and turning that content into an ePub eBook.

You will need

One additional note before we begin: I could not have done this work as quickly or as easily without the help of Scott Nesbitt, the Auckland-based writer and editor who's a mainstay at opensource.com. When I began imagining how I might accomplish this project, I read (several times) many of Scott's outstanding eBook tutorials, which were immensely helpful. Any open source project worth its salt must acknowledge its debts; Scott has my gratitude.
Alright. Let’s get started.

Preparing content

First things first: your eBook needs content.
You might be composing fresh content for your eBook project. Or maybe you’re repurposing content you’ve already published on a blog. In either scenario, LibreOffice makes for an ideal tool.
Regardless of how you get your content into LibreOffice, remember one crucial point: you must use styles to format your document. "Styles" are more than font choices and line-height preferences; they’re statements about the logical and meaningful structure of your document (for more on this, do some reading on "semantic markup").
Some might think using a word processor to create electronic books is a bit looney, but here's the thing: quickly and efficiently formatting text is what word processors are designed for. Unfortunately, most users never learn to use word processing software properly, applying text formatting (like font sizes or text colors) to individual elements willy-nilly. If you’re one of those people (I was!), then you should do yourself a wonderful favor and study Ahuka’s LibreOffice tutorials on Hacker Public Radio.

Applying styles

  • Headings. The title of the book and its major chapters should be set in "Heading 1." All chapter sections should be set in "Heading 2." For subsections, choose "Heading 3." While LibreOffice allows writers to designate up to nine heading styles, you shouldn’t move beyond the first three. Most ePub makers won’t recognize anything but these.
  • Body text. The text of your book should receive the "Text body" style in LibreOffice.
  • Monospace text. Some text—computer code, most notably—requires special formatting to maintain its spacing. It should be designated "Preformatted text."
  • Extended quotations. Some types of writing feature block quotes. These should be set in the "Quotations" style.
No element in your OpenDocument should be unstructured. Be sure that every heading, every quotation, and every paragraph are properly designated as such. Bonus: if you’re copying text from a source that’s already been marked up semantically—say, a web page—then LibreOffice should recognize the styles from the source document and apply them in the target document.

Forget fonts

Don’t worry about how the elements of your document look. You can spend all afternoon finding the perfect font for your chapter titles, but you’ll be wasting your time. ePub files contain styling specifications written in CSS; they're designed to allow electronic reading devices to apply their own preferences to books, allowing readers to specify their font styles and sizes.
In short, how something looks is not as important as how something has been designated. Be sure every element in your OpenDocument has been marked up, but don’t fret about things like margins.
When you’ve finished putting all your content into LibreOffice, save your work.

Editing content

Before generating your eBook, you’ll want to edit it. Of course, your readers will appreciate a thorough copy edit, but your software will reward you for the time you spend tidying your markup.

Beware the invisible

In LibreOffice, press Ctrl+F10 to make "nonprinting characters" visible. Nonprinting characters are simply those invisible indicators that the word processor uses to keep track of text formatting. By toggling this feature, you’re able to spy every errant space, line break, and carriage return that may have crept into your document.
Remove any of these that aren’t necessary, like a space at the end of a paragraph’s final sentence or a blank paragraph between chunks of text. You’ll want your ePub file to be as clean as possible not only so it looks great, but also so that the OpenDocument-to-ePub conversion process proceeds smoothly.
At this point, be sure to save your work.

Generating your ePub

We’re now ready to generate an ePub file from the OpenDocument source. Thanks to the handy Writer2ePub extension for LibreOffice, doing this couldn’t be much easier.
Download and install Writer2ePub by clicking the appropriate download link on the project page. If the extension saves to your computer, double-click the download package and Writer should do the work of setting up the plugin for you.
If you’ve properly installed Writer2ePub, then LibreOffice should now feature a new ePub toolbar. With only three buttons, it’s easy to miss—so look closely.
First, click the blue button to set your eBook’s metadata. This is not only important but essential, as Writer2ePub won’t let you proceed without doing so. At the very least, you must specify:
  • An author's name
  • The book's title
  • The book's language
Additionally, you can specify a cover image for your book. By default, Writer2ePub searches your document for images and creates a cover from the first one it finds. It gets rather ornery if you ask it to do this when your book contains no images, so be sure to select "No Cover" to avoid trouble in this case.
When you’re satisfied with the parameters you’ve set, click "OK," then save your OpenDocument.
Finally, press the green button on the Writer2ePub toolbar, and watch as this magnificent plugin does its thing.

Examining your ePub

Writer2ePub will take control of LibreOffice and begin converting your OpenDocument to an ePub file. Naturally, the time required to do this varies depending on the length of your book and the number of images it contains.
When it’s finished, locate the folder that contains your OpenDocument source file. Next to it should be a brand new ePub with the same filename.
Open that file with your ePub reader of choice. Most folks like FBReader, which available on Windows, OS X, Linux, and Android. You might also consider installing your ePub reader as a browser extension (as you might with the aptly-named EPUBReader in Firefox, for example). Doing this allows you to open links to ePub files on the web without switching applications.
You’ll now want to inspect your eBook carefully. Be sure to examine its:
  • Table of contents (Is it complete? Are all headings properly ordered?)
  • Chapter and section headings (Do their maintain proper hierarchies? Is their capitalization consistent?)
  • Hyperlinks (Do they point where expected and function properly?)
I’ve noticed that Writer2ePub will occasionally produce errors when confronted with inordinately long hyperlinks, or links that point to things other than HTML files (like PDFs). I’ve also noticed that the plugin doesn’t react well when a chapter or section concludes with a numbered or bulleted list. In these cases, enter a blank paragraph at the end of the offending list to avoid complications.
Finally, validate your ePub file with the IDPF's validation tool.

Next steps

You now possess an eBook produced the open source way—with open tools, in an open format. Next, you might consider:
Dịch: Lê Trung Nghĩa

Thứ Tư, 15 tháng 3, 2017

16 nguyên tắc của FOSS để khởi động giáo dục hệ thống K-12


16 FOSSisms to kickstart K-12 education
Posted 19 Nov 2015 Don Watkins
Bài được đưa lên Internet ngày: 19/11/2015


Khi tôi đọc cuốn Tổ chức Mở (The Open Organization) của Jim Whitehurst, cũng như các bài báo về các sáng kiến có liên quan tới các nhà giáo dục sinh viên trong các dự án và các cộng đồng nguồn mở, tôi đã tưởng tượng những gì tương lai có thể giống trong giáo dục tiểu học, trung học và đại học khắp trên thế giới. Trong một bài báo gần đây, tôi đã viết:
Vì mục đích của giáo dục là chuẩn bị cho các sinh viên làm việc có năng suất trong xã hội của chúng ta, có ý nghĩa để chúng ta phải chuẩn bị họ cho tương lai, nơi có nhiều các cấu trúc tổ chức mở hơn.
Nhưng chúng ta sẽ tìm các cấu trúc tổ chức mở đó ở đâu? Chúng ta thấy chúng trong các cộng đồng nguồn mở.
Việc đọc sách và nghe giảng bài là 2 kỹ thuật của việc học tập; sự nhúng sâu bằng việc tham gia vào một dự án nguồn mở là một kỹ thuật khác. Các nhà giáo dục thường gọi nó là học tập dựa vào dự án” (project-based learning). Trong bài viết trên vào năm 2014 trên Opensource.com về PKinh nghiệm Mùa hè Nguồn Mở của các Giáo sư, Bryan Behrenshausen trích dẫn lời của Heidi Ellis, nói rằng:
Chúng tôi có vài bằng chứng là các sinh viên có động lực từ các ứng dụng mà giúp cho những người khác […]. Hơn nữa, việc để các sinh viên làm việc trong các dự án FOSS có thể cũng đưa ra vài sức ép tích cực cho các cơ sở và các chương trình nghiên cứu hàn lâm.
Tôi tin tưởng chúng ta đang có động lực thực chất để giúp đỡ những người khác. Đây là một phần trong thiết kế gen của chúng ta. Nhưng hiếm khi các sinh viên có được các cơ hội để giúp những người khác trong các lớp học truyền thống. Và hơn nữa, ít các kỹ năng nơi làm việc là cơ bản hơn so với sự cộng tác và hợp tác. Hãy tưởng tượng những ảnh hưởng tích cực trong các kỹ năng học tập có cảm xúc và có tính xã hội - SEL (Social and Emotional Learning) cần thiết cho nơi làm việc ở thế kỷ 21. Như Ellis nói vào năm ngoái, “Từ quan điểm của giáo sư, việc để các sinh viên học từ cộng đồng toàn cầu các lập trình viên chuyên nghiệp đưa ra được môi trường học tập giàu có đáng kinh ngạc”.
Trong cuốn sách Tổ chức Mở (The Open Organization), Jim Whitehurst viết:
Sự truyền cảm hứng, sự nhiệt thành, động lực, sự sôi nổi - đó cũng là các xúc cảm. Liệu chúng có thường được coi là những điều tích cực hay không? Bạn có muốn những người lao động của bạn sẽ được truyền cảm hứng và tham gia vào trong những gì họ đang làm hay không?
Liệu chúng ta cũng có muốn các sinh viên sẽ được tham gia vào trong các trường học và lớp học của chúng ta hay không? Điều đó dường như giống một điều tốt lành, nhưng trong thực hành thực tế điều đó không được khuyến khích vì hầu hết các trường học ngày nay vẫn còn đi theo mô hình dây chuyền lắp ráp của Henry Ford, nó ngăn cấm tính sáng tạo có lợi cho việc sản xuất các kết quả đầu ra giáo dục sẽ đo đếm được dễ dàng. Trong Kỷ nguyên Công nghiệp, mục tiêu của chúng ta từng là sản xuất ra các công nhân trong các dây chuyền lắp ráp, những người từng là những người máy. Họ không được khuyến khích để trở nên có sáng tạo. Các trường học đã rập khuôn mô hình dây chuyền lắp ráp và tiếp tục làm như vậy ngày nay, thậm chí trong xã hội hậu công nghiệp. Chúng ta thực sự cần những người cộng tác và hợp tác có động lực cao để làm việc cùng nhau.
Trong cuộc nói chuyện POSSE, Ellis, Chủ tịch và Giáo sư của Phòng Khoa học Máy tính và Công nghệ Thông tin ở Đại học Western New England, đã truyền đạt “16 nguyên tắc của FOSS mà tất cả các nhà giáo dục nên biết” (16 FOSSisms that all educators should know).
Khi tôi đọc danh sách đó, tôi đã nhận thấy thiết kế nguồn mở với sức mạnh để cách mạng hóa mô hình giáo dục hiện hành của chúng ta.
FOSSism #1: Tất cả là về cộng đồng
Như Bryan nêu: “Bằng việc ra nhập các cộng đồng nguồn mở, các sinh viên có được sự truy cập tới các chuyên gia có thể trợ giúp cho họ khi họ bắt đầu vật lộn với những đóng góp của họ. Theo cách này, các thành viên giáo viên có được những người hướng dẫn có giá trị cho các sinh viên của họ”.
FOSSisms #2: Hãy là sự mất mát có hiệu quả
Việc học tập không phải là về việc biết những câu trả lời là gì. Nó nhiều hơn là về việc học những câu trả lời không là những gì.
FOSSisms #3: Trao ngược trở lại
Trao lại một cách không ích kỷ vì sự tốt lành của cộng đồng. Hãy là một phần của một đội. Có nhiều cách thức để trao ngược trở lại. Vài người có thể lập trình, những người khác có thể viết tài liệu. Các sinh viên biết họ không cần phải là các chuyên gia để trở thành một phần của cộng đồng. Việc trao ngược trở lại là một trong số các kỹ năng SEL mà bọn trẻ cần.
FOSSisms #4: Chủ nghĩa cơ hội ngự trị
Các sinh viên biết rằng công việc diễn ra phù hợp và bắt đầu, khi được cho phép, và khi các cơ hội phát sinh.
FOSSisms #5: Nếu điều đó không công khai, thì điều đó không xảy ra
Các sinh viên biết rằng việc chia sẻ và (đặc biệt) việc chia sẻ các sai lầm là một phần của những gì ngụ ý sẽ là thành công. Đây là con đường dài dẫn tới chủ nghĩa cầu toàn có tính toán và chương trình nghị sự hướng kiểm thử hiện nay, điều nhấn mạnh các câu trả lời đúng duy nhất.
FOSSisms #6: Ôm lấy sự minh bạch tận gốc
“Vì các cộng đồng nguồn mở tham gia trong phát triển một cách phân tán, họ ôm lấy sự minh bạch tận gốc và các tư liệu họ tạo ra - tất cả tư liệu, mã, và các chế tác khác mà các sinh viên có thể giành lấy để cải thiện việc học hỏi của họ - mặc định là mở, sẵn sàng để sử dụng trong lớp học (và hơn thế)”, Bryan viết. Điều này mô tả thế giới của Wikipedia mà chúng ta đang sống. Tri thức là mở. Các sinh viên kỳ vọng điều đó. Vì sao không mô hình hóa điều đó vào trong các lớp học?
FOSSisms #7: Yêu cầu tha thứ, chứ không yêu cầu sự cho phép
Các nhà giáo dục nên trao cho các sinh viên cơ hội để vọc và lặp lại. Đó là một phần của việc học tập. Phong trào của những người sáng tạo hiện hành đang vượt qua được các thư viện trường học và thư viện công cộng và các nơi khác trong các cộng đồng đang ca tụng dạng học tập này. Các trường học cũng nên thế.
FOSSisms #8: Các nhánh là tự do
Tự do rẽ nhánh và tái định hướng các dự án, chính là những gì các cộng đồng nguồn mở làm mỗi ngày. Chúng ta nên tự mình sáng tạo và sáng tạo lại liên tục - và việc học tập của chúng ta.
FOSSisms #9: Duy trì lịch sử
Một trong những cách thức tốt nhất để lôi kéo các sinh viên vào việc viết là cung cấp khán thính phòng thực sự cho công việc của họ. Việc duy trì lịch sử của dự án nguồn mở là lời mời để viết các chi tiết có nghĩa và kỹ thuật cho khán thính phòng đích thực.
FOSSisms #10: Bắt đầu bằng những việc nhỏ
Hãy tìm kiếm các cơ hội để lôi kéo các sinh viên vào một dự án. Hãy sử dụng các nhắc nhở việc viết hoặc lập trình. Các sinh viên nên biết: Vì sao dự án là quan trọng? Điều này có thể dẫn tới điều gì?
FOSSisms #11: Đó không phải là những gì bạn biết; đó là những gì bạn muốn học
Bryan viết: "Mỗi thành viên của cộng đồng nguồn mở từng một lần là những người mới tới, Ellis nhắc nhở các đồng nghiệp của bà; các dự án nguồn mở thường chào đón các thành viên mới sẵn sàng và có thiện chí học các kỹ năng cần thiết để tạo ra sự khác biệt cho dự án”.
Mỗi người là một người mới tại vài thời điểm trong cuộc đời của họ, và đây là cách thức tuyệt vời để ca tụng sự việc đó. Hầu hết các sinh viên háo hức chỉ cho những sinh viên khác những gì họ biết. Đó là sự kết nối khác tới việc phát triển các thói quen xã hội và học tập có cảm xúc.
FOSSisms #12: Phát hành sớm, phát hành thường xuyên
Việc học tập từ những sai lầm và từ các vòng phản hồi trong dự án khuyến khích các sinh viên trở nên có tính sáng tạo hơn. Họ sẽ không bị trừng phạt vì không đưa ra “một câu trả lời đúng”, như họ có thể làm trong các lớp học truyền thống hơn. Đây là trạng thái tâm lý sai trước, mà Jim đã nhắc tới trong cuốn sách Tổ chức Mở.
FOSSisms #13: Đẩy lên dòng trên
Một lần nữa, điều này khuyến khích các sinh viên tự coi họ như là những người sáng tạo và phát minh có thứ gì đó để chào cho những người khác, đặc biệt những người đang ở “dòng trên”. Đây là sự dịch chuyển hệ biến hóa khỏi mô hình lớp học hiện hành chỉ khuyến khích sự tiêu dùng một chiều.
FOSSisms #14: Hãy cho tôi xem mã
Đây có lẽ là điều khó khăn nhất, ít nhất ban đầu đối với các dự án mới. Nhưng nguyên tắc đó mời các sinh viên trở nên có xác thực và sở hữu công tác phẩm của họ. Điều đó (một lần nữa) là kỹ năng xã hội và cảm xúc lớn để xây dựng cá tính và sự toàn vẹn. Về tổng thể, ý tưởng này thúc đẩy sự lãnh đạo và tầm nhìn, phục vụ cho sự tốt lành lớn.
FOSSisms #15: Hãy nhớ làm cạn các lỗi
Điều này thúc đẩy lớp học tập trung vào sinh viên, ở đó việc học tập là nỗ lực cộng đồng, nơi không có các chuyên gia và bất kỳ ai cũng có phẩm chất ngang bằng nhau để tìm ra các lỗi.
FOSSisms #16: Tránh công việc không có giao tiếp
Nói cách khác: không tạo ra những giả định. Ý tưởng này thúc đẩy sự cam kết và sở hữu của cộng đồng.
Các mô hình giáo dục giống như thế này tồn tại rồi trong giáo dục của hệ thống K-12. Trường trung học phổ thông Penn Manor ở Lancaster, Pennsylvania, ví dụ, đã ôm lấy chương trình máy tính xách tay Linux 1:1, ca tụng các nguyên tắc đó. Giám đốc CNTT Charlie Reisinger, bộ máy quản lý, các giáo viên, các bậc phụ huynh, các nhân viên, và các sinh viên được trao kiểm soát các máy tính họ sử dụng trong các lớp học. Các sinh viên được trang bị như các đội hỗ trợ công nghệ để xây dựng, trang bị, triển khai, và sửa chữa cho các cơ sở giáo dục khác khắp trên thế giới.
Penn Manor đã áp dụng rồi các giá trị và triết lý nguồn mở như chế độ người tài lãnh đạo, xây dựng cộng đồng, và sự minh bạch. Tiếp cận triết học này và các cá nhân mở đang ôm lấy nó đang mở ra mô hình đổi mới mặc định của thế kỷ 21. Như Reisinger nói, “Các sinh viên trở thành những người tham gia tích cực trong giáo dục của riêng họ”. Người tham gia tích cự có cam kết và vận hành ở mức học tập cao nhất và quan trọng nhất, nó trang bị cho họ để tạo ra sự khác biệt trong trường học và xã hội của họ.
As I read Jim Whitehurst's The Open Organization, as well as articles about initiatives involving educators and students in open source projects and communities, I imagined what the future might look like in primary, secondary, and higher education around the world. In a recent article, I wrote:
Since the purpose of education is to prepare students to be productive in our society, it makes sense that we ought to be preparing them for the future, which will include much more open organizational structures.
But where do we find these open organizational structures? We find them in open source communities.
Reading a book and listening to a lecture are two techniques for learning; immersion by participation in an open source project is yet another. Educators often call it "project-based learning." In a 2014 Opensource.com article about the Professors' Open Source Summer Experience, Bryan Behrenshausen cites Heidi Ellis, who said:
We have some evidence that students are motivated by applications that help others [...]. In addition, having students work on HFOSS projects can also provide some positive press for academic institutions and programs.
I believe we are intrinsically motivated to help others. It's part of our genetic blueprint. But rarely are students given the opportunity to help others in traditional classrooms. And yet, few workplace skills are more essential than collaboration and cooperation. Imagine the positive implications in the development of social and emotional learning (SEL) skills necessary to a 21st century workplace. As Ellis said last year, "From the professor's standpoint, having students learn from a global community of professional developers provides an incredibly rich learning environment."
Inspiration, enthusiasm, motivation, excitement—those are emotions, too. Aren't they generally considered to be positive things? Don't you want your workers to be inspired and engaged in what they're doing?
Don't we want students to be engaged in our schools and classrooms, too? That seems like a good thing, but in actual practice it's discouraged because most of today's schools still follow the Henry Ford assembly line model, which staunches creativity in favor of producing educational outcomes that are easily counted. In the Industrial Age, our goal was to produce assembly line workers who were automatons. They were not encouraged to be creative. Schools mirrored the assembly line model and continue to do so today, even in a post-industrial society. We really need cooperators and collaborators who are highly motivated to work together.
In a POSSE talk, Ellis, Chair and Professor in the Department of Computer Science and Information Technology at Western New England University, conveyed "16 FOSSisms that all educators should know."
When I read the list, I recognized an open source blueprint with the power to revolutionize our current educational model.
As Bryan puts it: "By joining open source communities, students gain access to experts that can assist them when they begin struggling with their contributions. In this way, faculty members acquire valuable mentors for their students."

FOSSism #1: It's all about community.

Community is an aspect of our current culture that's badly broken, and here is where we can positively impact our students by involving them in an active FOSS community.

FOSSism #2: Be productively lost.

Learning isn't about knowing what the answers are. It's more about learning what the answers are not.

FOSSism #3: Give back.

Give selflessly for the good of the community. Be part of a team. There are many ways to give back. Some people can code, others can write documentation. Students learn they don't need to be experts to be part of a community. Giving back is one those SEL skills that children need.

FOSSism #4: Opportunism reigns.

Students learn that work occurs in fits and starts, as permitted, and as opportunities arise.

FOSSism #5: If it isn't public it didn't happen.

Students learn that sharing and (especially) sharing mistakes is part of what it means to be successful. This goes a long way toward countering perfectionism and the current test-centered agenda, which stresses single correct answers.

FOSSism #6: Embrace radical transparency.

"Because open source communities engage in distributed development, they embrace radical transparency and the materials they produce—all the documentation, code, and other artifacts that students can seize to enhance their learning—are open by default, ready for use in the classroom (and beyond)," Bryan writes. This describes the Wikipedia world that we live in. Knowledge is open. Students expect that. Why not model that in our classrooms?

FOSSism #7: Ask forgiveness, not permission.

Educators should give students room to tinker and iterate. That's part of learning. The current maker movement that's overtaking school and public libraries and other makerspaces in communities celebrates this type of learning. Schools should, too.

FOSSism #8: Branches are free.

Free to fork and redirect projects, just as open source communities do every day. We should be constantly inventing and reinventing ourselves—and our learning.

FOSSism #9: Keep a history.

One of the best ways to engage students in writing is to provide a real audience for their work. Keeping a history of an open source project then is an invitation to write meaningful and sometimes technical details for an authentic audience.

FOSSism #10: Begin with the finishing touches.

Look for hooks to engage students in the project. Use writing prompts or programming prompts. Students should know: Why is the project important? What can this lead to?

FOSSism #11: It's not what you know, it's what you want to learn.

Bryan writes: "Every member of an open source community was once a newbie, Ellis reminded her colleagues; open source projects typically welcome new members ready and willing to learn the skills necessary to make a difference to the project."
Everyone is a noob at some point in their lives, and this is a great way to celebrate that fact. Most students are eager to show other students what they know. It's yet another connection to developing social and emotional learning habits.

FOSSism #12: Release early, release often.

Learning from mistakes and from feedback loops within a project encourage students to be more creative. They aren't punished for not giving the "one right answer," as they might be in more traditional classrooms. This is a fail-forward mentality, which Jim mentions in The Open Organization.

FOSSism #13: Push upstream

Again, this encourages students to see themselves as creators and makers who have something to offer others, especially those who are "upstream." This is a paradigm shift from the current classroom model, which encourages one-way consumption.

FOSSism #14: Show me the code

This might be the most difficult, at least initially for new projects. But the principle invites students to be authentic and own their work. That's (again) a great social and emotional skill that builds character and integrity. Taken as a whole, this idea promotes leadership and vision, which serve the greater good.

FOSSism #15: Remember shallow bugs

This promotes a student centered classroom in which learning is a community effort, a place where there are no experts and everyone is equally qualified to find bugs.

FOSSism #16: Avoid uncommunicated work.

In other words: make no assumptions. This idea promotes community engagement and ownership.
Educational models like this already exist in PK-12 education. Penn Manor High School in Lancaster, Pennsylvania, for example, has embraced a 1:1 Linux laptop program that celebrates these principles. IT Director Charlie Reisinger, the administration, teachers, parents, staff, and students have articulated and demonstrated this approach very well. Teachers and students are given control of the computers they use in classrooms. Students are empowered as technology support teams who build, outfit, deploy, and troubleshoot Linux laptops. Penn Manor trusts its students and teachers, and this transparent could be replicated in ways that provide models of passion and engagement for other educational institutions around the world.
Penn Manor has already applied open source values and philosophies like meritocracy, community building, and transparency. This philosophical approach and the open individuals embracing it are making open the default 21st century innovation model. As Reisinger says, "Students become active participants in their own education." An active participant is engaged and operating at the highest level of learning and most importantly it empowers them to make a difference in their school and society.
Dịch: Lê Trung Nghĩa