Creative
Commons and open content
By Rowan Wilson,
Published: 20 July 2005, Reviewed: 09 July 2012
Bài được đưa lên
Internet ngày: 09/07/2012
Lời
người dịch: Bài viết này nói về các giấy phép tư
liệu tự do Creative Commons, thường được sử dụng cho
tất cả các dạng nội dung như văn bản, hình ảnh, âm
thanh và đa phương tiện, đặc biệt cho các nội dung trên
Internet để tạo ra một phương thức cấp phép mới
tuân thủ các luật về sở hữu trí tuệ và bằng sáng
chế hiện đang tồn tại trên thế giới. Nó đặc
biệt được sử dụng nhiều trong việc tạo ra các tài
nguyên giáo dục mở - OER (Open Education Resources). Điều
đáng nói là Creative Commons được xây dựng từ chính các
khái niệm của phần mềm tự do nguồn mở. Bài viết
cũng có thể là tham khảo rất tốt cho các công ty và các
lập trình viên phần mềm nói chung, phần mềm tự do
nguồn mở nói riêng, và đặc biệt hữu ích cho các cơ
sở giáo dục.
Việc cấp phép
Creative Commons (CC) là một chủ đề thu được tần suất
ngày một gia tăng, đặc biệt trong những thảo luận về
các tài nguyên giáo dục mở - OER (Open Education Resources)
và sự phổ biến của chúng trên web. Tài liệu này mô tả
các tính năng của dự án Creative Commons và cố gắng xác
định cách mà nó có thể được các viện trường giáo
dục đại học và xa hơn của nước Anh sử dụng.
Khởi đầu
Creative Commons đã
được Giáo sư Lawrence Lessig của Đại học Stanford thành
lập vào năm 2001 với sự trợ giúp của một tài trợ
từu Trung tâm Miền Công cộng - CPD
(Center for the Public Domain), một quỹ từ thiện đã được
thiết lập cho chiến dịch cải cách các chế độ sở
hữu trí tuệ. Họ viện lý rằng, vì sự bảo vệ pháp
lý cho sở hữu trí tuệ đã trở nên mạnh hơn và bị ép
tuân thủ rộng rãi hơn, vì thế số lượng các tư liệu
tự do có sẵn đã trở nên bị giảm bớt đi, và rằng
điều này là một cái phanh về sáng tạo và nghiên cứu.
Họ có mục tiêu bổ sung lại những cái chung về trí tuệ
(intellectual commons) này. Creative
Commons cố gắng để tiếp tục xa hơn mục tiêu này bằng
việc vay một số khái niệm được thiết lập tốt từ
thế giới của phần mềm nguồn mở (PMNM).
Các
giấy phép của PMNM dựa vào luật bản quyền để đạt
được hiệu ứng của chúng. Bản quyền được tác giả
duy trì, trong khi những người khác được cho phép để
sao chép phần mềm, sửa đổi mã nguồn của nó và phân
phối các phiên bản được sửa đổi (miễn là họ làm
thế theo các điều kiện được xác định trong giấy
phép đó). Ý định đằng sau dạng cấp phép này là để
thúc đẩy xa hơn sự phát triển và sử dụng của phần
mềm. Nó cũng có hiệu ứng lợi ích phụ của việc thúc
đẩy kỹ năng của lập trình viên theo yêu cầu.
Các kết quả đầu
ra đó là rất tương tự với dạng các hiệu ứng của
nhà độc tài nhân từ mà kho tư liệu trong miền công
cộng đã luôn cung cấp. Các nhạc công dân gian đã luôn
quay lại những giai điệu cũ cho các kỷ nguyên mới, và
Shakespeare đã áp dụng các câu chuyện dân gian và thần
thoại của châu Âu để tạo ra các vở kịch của mình.
Dễ dàng để thấy vì sao CPD đã được chuẩn bị để
cấp vốn cho một dự án như Creative Commons, ý định của
nó từng là để mở rộng các khái niệm cấp phép nguồn
mở để bao trùm tất cả các dạng âm nhạc, nghệ thuật
thị giác, video, các dữ liệu khoa học - nói ngắn gọn,
tất cả các dạng nội dung - và tạo thuận lợi cho sự
trao đổi và tùy biến thích nghi tự do mà không có việc
vi phạm bản quyền của những người sáng tạo gốc ban
đầu.
Các giấy phép
Có nhiều dạng giấy
phép nguồn mở. Hơn 70 giấy phép đã được phác thảo,
phản ánh các mục tiêu và sự quan tâm khác nhau khó nhận
biết của các nhà sáng tạo của chúng. Về bản chất tự
nhiên, sự lực chọn giàu có này có thể là một việc
gây lúng túng một chút cho các lập trình viên đang tìm
cách phát hành tác phẩm của họ như là nguồn mở.
Lessig và các cộng sự
của ông đã có ưu điểm bắt đầu với một viên đá
rõ ràng, và vì thế họ từng có khả năng để nhặt và
chọn các tính năng mà các giấy phép của họ nên kết
hợp. Theo cách này, nó được hy vọng, một số sự lẫn
lộn xung quanh sự khác nhau rộng lớn của các giấy phép
nguồn mở có thể tránh được. Các luật sư của
Creative Commons đã thiết lập dựa vào 2 vấn đề cốt
lõi được mượn từ việc cấp phép nguồn mở - sử
dụng thương mại và tùy biến thích nghi.
Một nhà sáng tạo
tìm cách phát hành một mẩu tác phẩm của họ theo một
giấy phép Creative Commons phải trả lời 2 câu hỏi cơ
bản:
- Bạn có muốn những người khác có khả năng bán tác phẩm của bạn không?
- Bạn có muốn những người khác có khả năng tùy biến thích nghi tác phẩm của bạn không?
Câu trả lời cho câu
hỏi đầu tiên đơn giản là có hoặc không. Câu hỏi 2
khá phức tạp hơn. Ở đây, cũng như có và không, nhà
sáng tạo cũng có thể nói có, nhưng … - đặc biệt
là có, nhưng tôi muốn bất kỳ sự tùy biến thích
nghi nào cũng sẽ phải được phát hành theo giấy phép y
hệt này. Điều qui định này, được gọi là Chia sẻ
y hệt (ShareAlike) của Creative Commons, là trực tiếp tương
đương với khái niệm copyleft của nguồn mở, như
được thể hiện trong, ví dụ, Giấy phép Công cộng
Chung GPL (GNU
General Public License). Mục tiêu của điều kiện khác
mẹo mực này là để khuyến khích những người khác tùy
biến thích nghi và cải tiến tác phẩm của bạn, trong
khi dừng họ khỏi việc lấy đi kết quả khỏi những
cái chung. Sau tất cả, một khi ai đó đã kết thúc
việc sản xuất một dàn xếp kinh điển dòng kỹ thuật
của bạn, thì bạn có thể muốn lấy mẫu
cho dự án nghệ thuật video tiếp theo của bạn. Việc
nhất quán rằng tất cả những tùy biến thích nghi (hoặc
các phái sinh)
được cấp phép theo cùng giấy phép mà ban đầu bạn
chọn có nghĩa là điều này sẽ luôn giữ được là có
khả năng.
Khi người sáng tạo
đã trả lời 2 câu hỏi đó, họ sẽ phải chọn 1 trong 6
giấy phép Creative Commons. Chúng được liệt kê dưới
đây:
- Ghi công Phi thương mại Không phái sinh (Attribution Non-commercial No Derivatives)
- Ghi công Phi thương mại Chia sẻ Như nhau (Attribution Non-commercial Share Alike)
- Ghi công Phi thương mại (Attribution Non-commercial)
- Ghi công Chia sẻ Như nhau (Attribution Share Alike)
- Ghi công Không có phái sinh (Attribution No Derivatives)
- Lưu ý Ghi công mà yêu cầu phải ghi nhận người sáng tạo gốc ban đầu là chung cho tất cả các giấy phép đó.
Creative Commons đã
phát hành các phiên bản đầu của các giấy phép đó vào
cuối năm 2002, thông qua website của họ,
http://creativecommons.org,
cùng với một ứng dụng web đã yêu cầu các câu hỏi
được nhắc tới ở trên, và đã chỉ cho người sủ
dụng về giấy phép được chọn của họ phụ thuộc vào
các câu trả lời của họ. Họ cũng đã phát triển các
mô tả ngắn gọn, thân thiện của từng giấy phép cho
những người không phải là các luật sư, cũng như một
loạt các biểu tượng bao lấy từng tính năng của các
giấy phép. Nếu bạn muốn cấp phép Creative Commons (CC)
cho tác phẩm của bạn, thì bạn có thể đặt các biểu
tượng đó lên trang web của bạn được liên kết tới
tệp đó, và vì thế cung cấp một chỉ dẫn trực quan
cho những gì có thể được thực hiện với tác phẩm
của bạn. Để kết thúc hiệu ứng đó, và trong tóm tắt
ngắn gọn của toàn bộ dự án, họ cũng đã cung cấp
một hình ảnh bổ sung để đặt trang của họ, có logo
Creative Commons đặc trưng và chú giải: Một số quyền
được lưu giữ (Some Rights Reserved).
Các hành vi, ngôn
ngữ pháp lý và RDF
Trình bày trực quan
giấy phép, dù quan trọng, không chỉ là khía cạnh mà dự
án Creative Commons đã phục vụ. Dù không có gì là số
nguyên vẹn về khái niệm cấp phép CC, rõ ràng là lĩnh
vực số, và đặc biệt là Internet, là nơi mà hầu hết
các tư liệu được cấp phép CC sẽ có được. Đưa ra
thực tế này, dường như là sống còn cái cách mà một
mẩu của tác phẩm được cấp phép có thể được thể
hiện ở dạng máy đọc được.
Cách ban đầu mà
Creative Commons đạt được là để sử dụng sự khác
biệt của XML được biết tới như là Khung Mô tả Tài
nguyên - RDF (Resource Description Framework). Khi một người
sáng tạo sử dụng ứng dụng web Creative Commons để có
được một giấy phép phù hợp, họ được đưa ra một
đoạn trích ngắn XML để chèn vào trong trang web của họ.
Thông tin này có thể được các máy tìm kiếm đọc ra,
và được thu thập để tạo ra một danh sách các site
chào các tư liệu theo các giấy phép CC. Yahoo từng là máy
tìm kiếm đầu tiên chào một cơ sở tìm kiếm đặc thù
CC, dù bây giờ Google cũng đưa ra điều này. Cũng có
những máy tìm kiếm đặc thù cho âm
nhạc, hình ảnh và video, …
Mỗi giấy phép
Creative Commons có 3 sự trình bày (của cùng một giấy
phép y hệt): một hành vi, nó có một sự giải thích
ngôn ngữ thô về ý định của giấy phép (cùng với các
biểu tượng thuận tiện), giấy phép được phác thảo
đầy đủ của luật sư, và một đoạn trích siêu dữ
liệu máy đọc được.
Các dự án khác
Creative Commons cũng
đưa ra một sự lựa chọn các giấy phép khác. Ví dụ,
Creative Commons CC0 - được mô tả như là 'không quyền nào
được lưu giữ' - điều khiển trường hợp trong đó một
người sáng tạo muốn hoàn toàn bỏ đi quyền sở hữu
của họ đối với một mẩu tác phẩm sao cho nó có thể
được sử dụng mà không có sự phức tạp của bất kỳ
ai vì bất kỳ điều gì. Các giấy phép của phần mềm
nguồn mở được biết tới như là GPL (GNU
General Public License), LGPL (GNU
Lesser General Public License) và giấy phép BSD (BSD
License) cũng tồn tại trong một dạng Creative Commons
được bao gói (văn bản pháp lý của các giấy phép đó
vẫn hoàn toàn không bị tùy biến, nhưng chúng được một
hành vi và một trích đoạn siêu dữ liệu CC tương ứng
đi theo).
Bổ sung thêm vào các
giấy phép đó, Creative Commons đã đưa ra một dự án cực
kỳ tham vọng vào đầu năm 2005, được biết tới như là
Science Commons (Chung Khoa học), http://sciencecommons.org/.
Science Commons, theo đó bây giờ có các dự án con bao gồm
Health Commons, có mục đích để nghiên cứu hiện trạng
về sở hữu trí tuệ của các dữ liệu khoa học. CC có
quan tâm rằng, từng có một sự xói mòn dần dần các
nguyên tắc cơ bản của phân phối tự do các tập hợp
dữ liệu và các mục tiêu để giải quyết vấn đề
này.
Vòng quanh thế giới
Creative Commons đã bắt
đầu như một dự án của Mỹ. Các giấy phép ban đầu
mà dự án đã tạo ra tất cả từng được viết tuân
theo luật Mỹ. Nhưng mong muốn có các giấy phép nội dung
mở rõ ràng mở rộng tốt vượt ra khỏi nước Mỹ.
Những yêu cầu sớm cho các phiên bản được khu vực hóa
các giấy phép đã và dang lên tiếng rộng rãi. Về điều
này, đây từng là một yêu cầu rất hợp lý. Vẫn còn
có những vấn đề với nó.
Trước hết tác phẩm
có liên quan có thể là khổng lồ. Thứ 2, nó có thể
sinh ra một dải các giấy phép được khu vực hóa mà tất
cả có thể phải làm chính xác điều y hệt nhau. Việc
làm cho chắc chắn rằng chúng thực sự đã làm
điều y hệt có thể là khó cực kỳ, biết rằng những
khác biệt trong luật bản quyền trên khắp thế giới.
Chính vì lý do này mà các giấy phép phần mềm nguồn mở
như GPL sẽ không được khu vực hóa: sự không chắc chắn
của việc diễn giải một giấy phép được Mỹ phác
thảo trong các quyền tài phán nước ngoài từng được
cảm thấy sẽ là ít rủi ro hơn so với việc tạo ra một
tập hợp các giấy phép được khu vực hóa mà có thẻ
có hoặc không hệt như nhau về pháp lý, và vì thế bị
tấn công một cách cá nhân trong các khu vực tương ứng
của chúng. Tốt hơn nhiều để có chỉ một giấy phép,
và vì thế có một nhóm lợi ích rộng lớn và quốc tế
những người cấp phép, tất cả có thể đấu tranh chống
lại một cuộc tấn công trong bất kỳ quyền tài phán
nào.
Bất chấp những khó
khăn đó, các nhóm luật sư trong nhiều quyền tài phán đã
làm việc để tạo ra các phiên bản các giấy phép được
khu vực hóa. Nhiều trong số đó bây giờ đã được hoàn
tất, và có thẻ được lựa chọn trong các website CC như
là những lựa chọn thay thế cho bộ luật về pháp lý
chung của Mỹ. Tất nhiên, hành vi và siêu dữ liệu
CC về cơ bản vẫn giữ được không thay đổi - chỉ sự
trình bày pháp lý của giấy phép là được khu vực hóa.
Nước Anh là một
trong nhiều nước đã đi theo con đường khu vực hóa đó.
- Creative Commons UK [http://www.creativecommons.org.uk/]
Sự khu vực hóa của
nước Anh đã không giữ lại với các phiên bản từ dự
án gốc của Creative Commons. Trong khi phiên bản 3 là phiên
bản toàn cầu gần đây nhất, thì sự khu vực hóa của
Anh và xứ Gan (Wales) vẫn giữ ở phiên bản 2, và sự khu
vực hóa của Scotland ở phiên bản 2.5. Những chuẩn bị
cho phiên bản 4 bây giờ đang diễn ra, với phác thảo đầu
tiên được xuất bản vào tháng 02/2012 và phác thảo lần
2 dự kiến vào tháng 07/2012.
Ai sử dụng
Creative Commons?
Nhiều cá nhân và tổ
chức đã và đang sử dụng các giấy phép Creative Commons.
Các tổ chức như OpenContent (nội dung mở) tại Mỹ đã
và đang khuyến khích phát hành các tư liệu giáo dục
theo các giấy phép mở từ cuối những năm 1990.
OpenContent thậm chí đã sản xuất ra Giấy phép Xuất bản
Mở của riêng họ. Những cơ sở giáo dục như Viện Công
nghệ Massachusetts (MIT), Đại học Carnegie Mellon và Đại
học Mở tại Vương quốc Anh đã phát hành các tư liệu
học tập theo các giấy phép Creative Commons.
Tôi có thể sử
dụng CC như thế nào?
Ngày càng nhiều hơn
cac tư liệu đang trở nên sẵn sàng theo các giấy phép
CC. Nhiều trong các tư liệu đó có tiềm năng phù hợp
cho việc xây dựng trong các tư liệu học tập, cả số
và tương tự. Trong khi trong quá khứ một giáo viên có
thể phải nắm lấy một hình ảnh từ web và đưa nó vào
trong một số tư liệu mà không biết đầy đủ liệu
chúng có được phép về mặt pháp lý để làm thế hay
không, thì Creative Commons đưa ra một cách thức cho việc
có được tư liệu như vậy theo một cách thức hợp pháp
và được hệ thống hóa. Điều này tới lượt nó làm
cho sự sử dụng lại và việc lưu trữ các tư liệu học
tập như một tổng thể dễ hơn nhiều và không có lo
lắng nữa. Như được nhắc tới ở trên, các tư liệu
học tập được hiện thực hóa đầy đủ cũng đã và
đang được làm cho sẵn sàng cho những người học trên
khắp thế giới, minh họa cách mà Creative Commons có thể
làm lợi cho cộng đồng hàn lâm toàn cầu.
Mặt khác của đồng
tiền - việc xuất bản tư liệu của riêng bạn theo một
giấy phép CC - là khá đơn giản. Tuy nhiên, có một trở
ngại đơn giản. Dù nó có thể được xem là rõ ràng,
thì sức kéo đáng giá để cấp phép cho một mẩu của
tác phẩm, thì bạn phải thực sự sở hữu nó. Hầu
hết các nhân viên sẽ không sở hữu tác phẩm sáng tạo
mà họ tạo ra trong công việc; nó sẽ thuộc về ông chủ
của họ. Dù một ông chủ có thể hạnh phúc đối với
một giáo viên hoặc chuyên viên nghiên cứu để sử dụng
các tư liệu mà từng được những người khác làm cho
sẵn sàng theo một giấy phép CC, thì không nên được giả
thiết rằng điều này có nghĩa là họ sẽ hạnh phúc để
có các tác phẩm két quả của riêng họ được xuất bản
theo cách y hệt đó. Một nhân viên phải có sự cho phép
công khai không úp mở từ ông chủ của họ trước khi
phát hành tác phẩm của họ. Điều này vẫn là đúng
thậm chí nếu tác phẩm đó có một số bit và các mẩu
có được theo một giấy phép CC. Chỉ vì bạn đã sử
dụng một hình ảnh được cấp phép như là ShareAlike
(chia sẻ như nhau), không có nghĩa là bạn phải phát hành
tác phẩm của bạn theo một giấy phép CC. Tác phẩm
của bạn có thể được sử dụng nội bộ bên trong cơ
quan của ông chủ và không bao giờ được phát hành cả.
Điều kiện ShareAlike có hiệu lực và một giấy
phép CC ShareAlike phải được sử dụng. Sự tư vấn sớm
với ông chủ của bạn sẽ đảm bảo rằng các vấn đề
đó không nảy sinh, và rằng lợi ích đầy đủ của sự
sử dụng các tư liệu CC có thể có được mà không có
các vấn đề pháp lý khiếm nhã.
Website của Creative
Commons [http://creativecommons.org/]
đưa ra một cổng dễ dàng để có được và phát hành
tư liệu được cấp phép CC, và cũng chỉ ra cho những
người sử dụng sang các dự án khác, như Internet Archive
(Lưu trữ Internet), nó có thể giúp với việc đặt chỗ
cho các tư liệu CC trên web.
Creative
Commons (CC) licensing is a subject that crops up with increasing
frequency, particularly in discussions of open educational resources
(OER) and their dissemination on the web. This document describes
features of the Creative Commons project and tries to identify how it
might be used by UK further and higher education institutions.
Creative
Commons was founded in 2001 by Professor Lawrence Lessig of Stanford
University, with the help of a grant from the Center for the Public
Domain (CPD), a charity which was set up to campaign for reform of
intellectual property regimes. They argue that, as legal protection
for intellectual property has become stronger and more widely
enforced, so the amount of freely available material has diminished,
and that this is a brake on creativity and research. They aim to
restock this intellectual
commons. The Creative
Commons tries to further this aim by borrowing some well-established
concepts from the world of open source software.
Open
source software licences rely on copyright law to achieve their
effect. Copyright is maintained by the author, while others are
permitted to copy the software, modify its source code and distribute
modified versions (as long as they do so under the conditions defined
in the licence). The intention behind this form of licensing is to
promote further development and use of the software. It also has the
beneficial side effect of promoting the skill of the programmer in
question.
These
outcomes are very similar to the kind of benevolent effects that the
pool of material in the public domain had always provided. Folk
musicians have always respun old tunes for new ages, and Shakespeare
adapted European folk-tales and legends to create his plays. It is
easy to see why the CPD was prepared to fund a project like Creative
Commons, whose intention was to widen open source licensing concepts
to cover all forms of music, visual art, video, scientific data - in
short, all forms of content - and to facilitate their free exchange
and adaptation without breaching the original creators’
copyright.
There
are many forms of open source licence. Over 70 have been drafted,
reflecting the subtly different aims and concerns of their creators.
Naturally, this rich selection can be a little confusing to
programmers who are looking to release their work as open source.
Lessig
and his companions had the advantage of starting with a clean slate,
and thus they were able to pick and choose the features that their
licences should incorporate. In this way, it was hoped, some of the
confusion surrounding the wide variety of open source licences could
be avoided. The Creative Commons lawyers settled upon two core issues
borrowed from open source licensing - commercial use and adaptation.
A
creator looking to release a piece of their work under a Creative
Commons licence has to answer two basic questions:
- Do you want others to be able to sell your work?
- Do you want others to be able to adapt your work?
The
answer to the first question is a simple yes or no. The second
question is slightly more complex. Here, as well as yes and no, the
creator can also say yes,
but… - specifically
yes, but I want any
adaptations to be released under this same licence.
This stipulation, called Sharealike by Creative Commons, is the
direct equivalent of the open source concept known as copyleft,
as embodied in, for example, the GNU
General Public License. The aim of this slightly tricky condition
is to encourage others to adapt and augment your work, while stopping
them from taking the result out
of the commons. After
all, once someone has finished producing a classical arrangement of
your techno track, you may want to sample that for your next video
art project. Insisting that all adaptations (or derivatives)
are licensed under the same licence that you originally chose means
that this will always remain possible.
When
the creator has answered these two questions, they will have chosen
one of Creative Commons’ six licences. They are listed below:
- Attribution Note that the requirement to credit the original creator is common to all these licences.
- Attribution Non-commercial No Derivatives
- Attribution Non-commercial Share Alike
- Attribution Non-commercial
- Attribution Share Alike
- Attribution No Derivatives
- Attribution Note that the requirement to credit the original creator is common to all these licences.
Creative
Commons released the first versions of these licences in late 2002,
via their website, http://creativecommons.org,
along with a web application that asked the questions mentioned
above, and directed the user to their chosen licence depending on
their answers. They also developed short, friendly descriptions of
each licence for non-lawyers, as well as a series of symbols that
encapsulated each licence’s features. If you wanted to CC-license
your work, you could place these symbols on your web page that linked
to the file, and thus provide a simple visual guide to what could be
done with your work. To finish the effect, and in neat summary of the
entire project, they also provided an additional image to place on
your page, featuring the Creative Commons logo and the legend: Some
Rights Reserved.
The
visual presentation of the licence, although important, is not the
only aspect that the Creative Commons project has attended to.
Although there is nothing integrally digital about the concept of CC
licensing, it is clear that the digital realm, and the Internet in
particular, is where most CC-licensed material is going to be
obtained. Given this fact, it seems vital that the way a piece of
work is licensed can be expressed in a machine-readable form.
The
primary way that Creative Commons achieves this is to use the variety
of XML known as RDF or Resource Description Framework. When a creator
uses the Creative Commons web application to obtain an appropriate
licence, they are given a snippet of XML to insert into their web
page. This information can be read by search engines, and gathered to
create a list of sites that offer material under certain CC licences.
Yahoo was the first search engine to offer a CC-specific search
facility, although now Google offers this too. There are also
specific search engines for music,
photographs, video, etc.
Every
Creative Commons licence has three representations (of
one and the same licence):
a deed, which contains a plain language explanation of the licence’s
intention (along with the handy symbols), the full lawyer-drafted
licence, and a machine-readable metadata snippet.
Creative
Commons also provides a selection of other licences. For example, the
Creative Commons CC0 - described as ‘no rights reserved’ -
handles the case in which a creator wishes to explicitly give up
their ownership of a piece of work so that it may be used without
complication by anyone for anything. The open source software
licences known as the GNU
General Public License (GPL), the GNU
Lesser General Public License (LGPL) and the BSD
License also exist in a Creative Commons-wrapped form (the legal
text of these licences remains completely unaltered, but they are
accompanied by a corresponding CC deed and metadata snippet).
In
addition to these licences, Creative Commons launched an extremely
ambitious project in early 2005, known as Science Commons,
http://sciencecommons.org/.
Science Commons, of which there are now sub-projects including Health
Commons, aims to investigate the current intellectual property status
of scientific data. CC is concerned that, with increased pressure on
universities to fund themselves through the commercialisation of
their scientific research, there has been a gradual erosion of the
basic principles of the free distribution of datasets and aims to
address this.
Creative
Commons began as an American project. The initial licences that the
project produced were all written to accord with US law. But the
desire to have clear open content licences extends well beyond the
USA. Soon requests for regionalised versions of the licences were
being widely voiced. On the face of it, this was a very reasonable
request. Still, there were issues with it.
Firstly,
the work involved would be gigantic. Secondly, it would produce a
swathe of regionalised licences that would all have to do exactly the
same thing. Making sure that they actually
did the same thing would be immensely difficult, given the variations
in copyright law around the world. It is for this reason that open
source software licences like the GPL are not regionalised: the
uncertainty of interpreting a US-drafted licence in foreign
jurisdictions was felt to be less risky than creating a set of
regionalised licences that may or may not be identical legally, and
could be attacked individually in their respective regions. Far
better to have just one licence, and thus have a large and
international interest group of licensors who would all fight to
oppose an attack in any jurisdiction.
Despite
these difficulties, groups of lawyers in many jurisdictions worked to
generate regionalised versions of the licences. Many of these have
now been completed, and can be selected at the CC website as
alternatives to the US generic
legal code. Of course, the CC deed and the metadata remain
essentially unchanged - it is only the legal expression of the
licence that is regionalised.
The
UK is one of many nations that has gone down the regionalisation
route.
- Creative Commons UK [http://www.creativecommons.org.uk/]
UK
regionalisation has not kept up with releases from the core Creative
Commons project. While version 3 is the most recent global version,
England and Wales regionalisation remains at version 2, and Scottish
regionalisation at 2.5. Preparations for version 4 are now underway,
with a first draft published in February 2012 and a second draft due
in July 2012.
Many
individuals and organisations have already made use of the Creative
Commons licences. Organisations such as OpenContent in the USA have
been promoting the release of educational materials under open
licences since the late 1990s. OpenContent had even produced their
own Open Publication License. Educational establishments such as the
Massachusetts Institute of Technology (MIT), Carnegie Mellon
University and The Open University in the UK have released learning
materials under Creative Commons licences.
More
and more material is becoming available under CC licences. Much of
this material is potentially suitable for building into learning
materials, both digital and analogue. Whereas in the past a teacher
might have grabbed an image from the web and include it in some
material without fully knowing whether they were legally permitted to
do so, Creative Commons provides a way of obtaining such material in
a codified and legal manner. This in turn makes the reuse and
archiving of the learning materials as a whole much easier and more
worry-free. As mentioned above, fully realised learning materials
have also been made available by some institutions. The
OpenCourseWare
Consortium, a collection of courses available to learners
throughout the world, illustrates how Creative Commons can benefit
the global academic community.
The
other side of the coin - publishing your own material under a CC
licence - is relatively simple. However, there is a simple caveat.
Although it might seem obvious, it is worth stressing that in
order to license a piece of work, you must actually own it.
Most employees will not own the creative work that they generate at
work; it will belong to their employer. Although an employer may be
happy for a teacher or research officer to use materials that have
been made available by others under a CC licence, it should not be
assumed that this means they will be happy to have their own
resultant works published in the same way. An employee must get overt
permission from their employer before releasing their work. This
remains true even if the work contains some bits and pieces obtained
under a CC licence. Just because you have used an image that is
licensed as Sharealike,
it does not mean that you must release your work under a CC licence.
Your work can be used
internally within your employer’s establishment and never be
released at all.
However, if it is released to others outside the establishment, the
Sharealike
condition comes into force and a CC Sharealike licence must be used.
Early consultation with your employer will ensure that these problems
do not arise, and that the full benefit of the use of CC materials
can be had without untoward legal problems.
The
Creative Commons website [http://creativecommons.org/]
provides an easy portal to obtaining and releasing CC licensed
material, and also points users to other projects, like the Internet
Archive, which can help with hosting CC materials on the web.
Dịch: Lê Trung Nghĩa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.