WikiLeaks tiết lộ vì sao châu Á nên bỏ qua hiệp định thương mại Xuyên Thái bình dương

WikiLeaks reveals why Asia should skip Trans-Pacific Partnership trade pact

Sự khan hiếm các chi tiết về hiệp định Xuyên Thái bình dương – TPP (Trans-Pacific Partnership Treaty) chính xác là vì sao châu Á nên không chọn vụ làm ăn thương mại tự do tham vọng nhất trong lịch sử nước Mỹ, nhà báo William Pesek của Bloomberg viết.

Ban đầu được xuất bản hôm thứ bảy, ngày 21/12/2013, lúc 4:08 giờ chiều.

The dearth of details about the Trans-Pacific Partnership treaty is exactly why Asia should opt out of the most ambitious free-trade deal in U.S. history, writes Bloomberg columnist William Pesek.

Originally published Saturday, December 21, 2013 at 4:08 PM

Theo: http://seattletimes.com/html/opinion/2022500023_williampesekcolumntranspacificpartnership22xml.html

Bài được đưa lên Internet ngày: 21/12/2013

By William Pesek, Bloomberg columnist

Lời người dịch: Một vài trích đoạn: “Hãy nghĩ về TPP như một con ngựa Trojan về kinh tế - một công cụ để làm rung lắc các hệ thống chính trị trì trệ bằng sự ăn trộm”. “Sự càu nhàu nhẹ đã biến thành sự phẫn nộ tháng trước sau khi WikiLeaks đã làm những gì Nhà Trắng của Barack Obama từu chối: chia sẻ các phần của tài liệu đó với công chúng”. ““Nếu bạn đọc, viết, xuất bản, nghĩ, nghe, nhảy, hát hoặc sáng tạo; nếu bạn làm nông nghiệp hoặc tiêu dùng thực phẩm; nếu bạn ốm bây giờ hoặc có thể một ngày nào đó sẽ ốm, thì TPP sẽ xóa sổ bạn”, Assange nói vào tháng trước”. “Các chính phủ châu Á nên từ chối TPP trừ phi họ có thể nói cho nhân dân họ chính xác những gì trong đó, và vì sao và làm thế nào nó sẽ tác động tới cuộc sống của họ. Nhờ có Assange, chúng ta bây giờ biết rằng Mỹ muốn các bên ký kết cho phép những thay đổi về bằng sáng chế mà có thể nâng chi phí thực phẩm và chăm sóc y tế ở các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả việc tăng giá điều trị HIV/AID, bệnh sốt rét và các bệnh tật khác. Đó là sự tiến bộ ư?”. “TPP cũng bao gồm các điều khoản tương tự như SOPA, PIPA và ACTA...”. “Kể từ NAFTA, các hiệp định thương mại đã trao cho các tập đoàn các quyền đặc biệt...”. Xem thêm: Các bài liên quan tới bằng sáng chế phần mềm.

Sự tự nhận thức thường trốn tránh các quan chức Mỹ, những người thúc đẩy các lợi ích của Mỹ ở châu Á. Chuyến viếng thăm Việt Nam của John Kerry là một trường hợp vào thời điểm bộ ngoại giao đã khẩn cầu chính phủ phê chuẩn TPP.

Đầu tuần này, Kerry đã nói vụ làm ăn thương mại do Mỹ dẫn dắt có thể mang lại “sự minh bạch” và “trách nhiệm giải trình” cho quốc gia cộng sản đó, giúp nó trở thành một xã hội mở hơn và hỗ trợ cho tự do ngôn luận. Một suy nghĩ kỳ lạ, xét về Ông anh Lớn như bộ trưởng đang che đậy hiệp định ở phía Mỹ.

Lý lẽ ủng hộ TPP đi như sau: Đây là thời điểm mà các nhà cải cách châu Á đã và đang chờ đợi. Nó là một cơ hội cho Nhật nắm lấy các lợi ích được giao phó, Malaysia sẽ giết các chính sách khẳng định hành động bóp lại sự tăng trưởng, Việt Nam sẽ kiềm chế được các doanh nghiệp nhà nước cồng kềnh và Singapore sẽ thúc đẩy đổi mới. Hãy nghĩ về TPP như một con ngựa Trojan về kinh tế - một công cụ để làm rung lắc các hệ thống chính trị trì trệ bằng sự ăn trộm.

Vâng sự khan hiếm các chi tiết về hiệp định chính xác vì sao châu Á nên không lựa chọn vụ làm ăn thương mại tự do tham vọng nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Các nhà làm luật và các nhóm tự do dân sự của Mỹ đã kêu một số lần về sự u mê mờ đục xung quanh các khái niệm của hiệp định. Sự càu nhàu nhẹ đã biến thành sự phẫn nộ tháng trước sau khi WikiLeaks đã làm những gì Nhà Trắng của Barack Obama từu chối: chia sẻ các phần của tài liệu đó với công chúng. Bản thảo của chương về các quyền sở hữu trí tuệ mà ê kíp của Julian Assange đã kiểm tra những nỗi sợ hãi tồi tệ nhất – rằng TPP là một sự chộp giật với sức mạnh các tập đoàn. Thay vì chú ý tới sự phản đối kịch liệt, Mỹ lại nhân đôi sự bí mật, từ chối mở ra nhiều chi tiết hơn.

Liệu Mỹ có ngạc nhiên vì sao nhiều nền dân chủ đang có hứa hẹn nhất ở Đông Á cho tới nay đã tránh hiệp định đó? Sự tha thứ phổ biến cho việc vì sao Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Đài Loan và Thái Lan còn chưa nằm trong 12 nền kinh tế TPP là điều mà họ còn chưa sẵn sàng hoặc sẽ bị đánh bẫy vì sự rụt rè của riêng họ. Một giải thích tốt hơn là các lãnh đạo của họ nhận thức được rằng các chính phủ thực sự minh bạch và có trách nhiệm, sẽ mượn lời của riêng Kerry, sẽ không dẫn dắt nhân dân của họ vào thứ không được biết rõ.

Bạn có biết bạn có một vấn đề về tính minh bạch khi các công dân của một nền dân chủ cần dựa vào WikiLeaks vì các chi tiết về những thay đổi các luật trong sử dụng Internet, lao động, môi trường và các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, và chi phí và tính sẵn sàng của các thuốc y dược. Vì sao chính quyền Obama hành xử như thể nó quản lý một nhà nước gần như của Đảng Cộng sản? Câu trả lời chỉ có thể là, để phá hoại qui trình làm luật.

“Nếu bạn đọc, viết, xuất bản, nghĩ, nghe, nhảy, hát hoặc sáng tạo; nếu bạn làm nông nghiệp hoặc tiêu dùng thực phẩm; nếu bạn ốm bây giờ hoặc có thể một ngày nào đó sẽ ốm, thì TPP sẽ xóa sổ bạn”, Assange nói vào tháng trước. Nếu được thiết lập, TPP “có thể giẫm đạp lên các quyền và tự do ngôn luận của các cá nhân cũng như trà đạp thô bạo lên trí tuệ và sáng tạo chung”.

Các chính phủ châu Á nên từ chối TPP trừ phi họ có thể nói cho nhân dân họ chính xác những gì trong đó, và vì sao và làm thế nào nó sẽ tác động tới cuộc sống của họ. Nhờ có Assange, chúng ta bây giờ biết rằng Mỹ muốn các bên ký kết cho phép những thay đổi về bằng sáng chế mà có thể nâng chi phí thực phẩm và chăm sóc y tế ở các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả việc tăng giá điều trị HIV/AID, bệnh sốt rét và các bệnh tật khác. Đó là sự tiến bộ ư?

Tháng trước, 151 người của đảng Dân chủ ở Hạ viện, các thành viên đảng của chính Obama, đã gửi một bức thư cho Nhà Trắng nói lên sự phản đối của họ trao cho ông ta quyền ưu tiên nhanh để đàm phán các hiệp định thương mại, nói là thiếu sự tư vấn của quốc hội. Vì sao các quan chức từ các hãng Johnson & Johnson, Cisco Systems và General Electric đã thấy các chi tiết mà các nhà làm luật còn đang nghi ngờ như Elizabeth Warren và Alan Grayson còn chưa thể thấy? Các nhà sáng lập ra nước Mỹ có thể làm gì từ qui trình này?

Các chính phủ châu Á nên tiếp tục nghe ngóng công chúng, khuyến khích một tranh luận công khai, và để cho sự làm luật thấy và biểu quyết về TPP dựa vào các điều khoản được mở ra hoàn toàn của hiệp định. Nếu đó là thứ gì đó mà họ có thể làm, thì các nước châu Á nên nói không với vụ làm ăn buôn bán mà như một đảng dân chủ và minh bạch đã nêu.

William Pesek là một nhà báo của Bloomberg View.

Các bình luận phổ biến nhất

TPP cũng bao gồm các điều khoản tương tự như SOPA, PIPA và ACTA-- hình như trong một nỗ lực … (21/12/2013, của tradzy) xem tiếp...

“Một sự chộp giật với sức mạnh các tập đoàn” không bắt đầu mô tả nó. Các quan chức các tập đoàn … (22/12/2013, của Winston Grey) xem tiếp...

Kể từ NAFTA, các hiệp định thương mại đã trao cho các tập đoàn các quyền đặc biệt trong sự mất đi … (22/12/2013, của SS50) xem tiếp...

Self-awareness often eludes U.S. officials who push American interests on Asia. John Kerry’s visit to Vietnam was a case in point as the secretary of state implored the government to ratify the Trans-Pacific Partnership.

In his pitch earlier this week, Kerry said the U.S.-led trade deal would bring “transparency” and “accountability” to the communist nation, helping it become a more open society that supports free expression. An odd thought, considering the Big Brother-like secrecy enshrouding the treaty on the U.S. side.

The pro-TPP argument goes as follows: This is the moment Asia’s reformers have been waiting for. It’s a chance for Japan to take on vested interests, Malaysia to kill growth-stifling affirmative-action policies, Vietnam to rein in bloated state-owned enterprises and Singapore to spur innovation. Think of TPP as an economic Trojan horse — a means of shaking up stagnant political systems by stealth.

Yet the dearth of details about the treaty is exactly why Asia should opt out of the most ambitious free-trade deal in U.S. history.

U.S. lawmakers and civil-liberties groups have complained for some time about the opacity surrounding the treaty’s terms. Mild grousing turned into outrage last month after WikiLeaks did what Barack Obama’s White House refuses to: share portions of the document with the public. The draft of the intellectual-property rights chapter by Julian Assange’s outfit validated the worst fears — that TPP is a corporatist power grab. Rather than heed the outcry, the U.S. doubled down on secrecy, refusing to disclose more details.

Hasn’t the U.S. wondered why so many of East Asia’s most promising democracies have so far avoided the treaty? The popular excuse for why Indonesia, the Philippines, South Korea, Taiwan and Thailand aren’t yet among the 12 TPP economies is that they aren’t ready or are trapped by their own timidity. A better explanation is that their leaders realize that truly transparent and accountable governments, to borrow Kerry’s own words, shouldn’t be leading their people into the unknown.

You know you have a transparency problem when citizens of a democracy need to rely on WikiLeaks for details on changes to laws on Internet use, labor, environmental and food-safety standards, and the cost and availability of drugs. Why is the Obama administration behaving as if it runs a closed Communist Party state? The answer can only be, to circumvent the legislative process.

“If you read, write, publish, think, listen, dance, sing or invent; if you farm or consume food; if you’re ill now or might one day be ill, TPP has you in its crosshairs,” Assange said last month. If instituted, TPP “would trample over individual rights and free expression as well as ride roughshod over the intellectual and creative commons.”

Asian governments should reject TPP unless they can tell their people exactly what is in it, and why and how it will affect their lives. Thanks to Assange, we now know that the U.S. wants signatories to allow patent changes that could raise the cost of food and health care in developing nations, including increasing the price of treating HIV/AIDS, malaria and other diseases. Is that progress?

Last month, 151 House Democrats, members of Obama’s own party, sent a letter to the White House stating their opposition to granting him fast-track authority to negotiate trade agreements, citing a lack of congressional consultation. Why have officials from Johnson & Johnson, Cisco Systems and General Electric seen details that skeptical legislators such as Elizabeth Warren and Alan Grayson can’t? What would America’s founders make of this process?

Asian governments should hold public hearings, encourage a public debate, and let legislatures see and vote on the TPP based on the treaty’s fully disclosed terms. If that isn’t something they can do, Asians should say no to a trade deal that’s as democratic and transparent as a one-party state.

William Pesek is a Bloomberg View columnist.

Most Popular Comments

The TPP also includes provisions similar to SOPA, PIPA and ACTA-- in an apparent attemp... (December 21, 2013, by tradzy) MORE

A "corporatist power grab" doesn't begin to describe it. Corporate officials... (December 22, 2013, by Winston Grey) MORE

Since NAFTA, trade agreements have granted corporations special rights at the expense... (December 22, 2013, by SS50) MORE

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com