Hạ tầng dữ liệu là gì?

What is data infrastructure?

Theo: https://theodi.org/what-is-data-infrastructure

Xem thêm: Dữ liệu Mở Liên kết - LOD (Linked Open Data)

Dữ liệu là hạ tầng. Nó chống trụ cho sự minh bạch, trách nhiệm giải trình, các dịch vụ công, sự đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp và xã hội dân sự.

Dữ liệu như các số liệu thống kê, các bản đồ và các đầu đọc cảm biến thời gian thực giúp chúng ta đưa ra các quyết định, xây dựng các dịch vụ và giành được sự thấu hiểu. Hạ tầng dữ liệu sẽ chỉ ngày càng trở thành sống còn hơn khi dân số của chúng ta ngày càng gia tăng và các nền kinh tế và các xã hội ngày càng dựa vào nhiều hơn việc có được giá trị từ dữ liệu.

Hạ tầng dữ liệu gồm các tập hợp dữ liệu, các tổ chức vận hành và duy trì chúng và các chỉ dẫn mô tả cách sử dụng và quản lý dữ liệu. Hạ tầng dữ liệu tin cậy được cấp vốn bền vững và có sự giám sát để cung cấp chỉ dẫn nhằm tối đa hóa sử dụng và giá trị của dữ liệu bằng việc đáp ứng các nhu cầu của xã hội. Hạ tầng dữ liệu gồm công nghệ, các quy trình và tổ chức.

Các tập hợp dữ liệu trong hạ tầng dữ liệu có thể nằm trong các phần mở hoặc được chia sẻ của phổ dữ liệu. Hạ tầng dữ liệu càng mở bao nhiêu, thì nó càng tạo ra nhiều hơn giá trị bấy nhiêu. Là sống còn để chúng ta bảo vệ dữ liệu mà cần phải được giữ bí mật, hệt như là sống còn để chúng ta xuất bản mở dữ liệu mà nên là mở cho bất kỳ ai sử dụng. Vì cả tính riêng tư và tính mở đều giúp tạo nên lòng tin.

Là quan trọng để hiểu ai đang sở hữu hạ tầng dữ liệu. Các tập hợp dữ liệu trong hạ tầng dữ liệu có thể được các tổ chức trong khu vực tư nhân, nhà nước hoặc bên thứ 3 duy trì. Chúng có thể được các dạng tổ chức và liên minh mới duy trì như OpenStreetMap. Chúng có thể được các cá nhân duy trì. Một số mô hình duy trì đang tồn tại.

Các dạng công nghệ mới như blockchains đang nổi lên có thể hỗ trợ cho các cách thức mới để lưu trữ hoặc duy trì các phần của hạ tầng dữ liệu của chúng ta.

Hạ tầng dữ liệu mạnh sẽ mở ra các khả năng mới. Các nhà đăng ký có thẩm quyền về dữ liệu sẽ nâng cao lòng tin và dẫn dắt tới các câu hỏi tốt hơn. Việc kiểm tra sự tuân thủ với các yêu cầu về thuế và điều chỉnh pháp luật - bằng bất kỳ bên nào trong giao dịch của nền kinh tế chia sẻ - có thể chỉ đơn giản như tạo ra một lời gọi tới giao diện lập trình ứng dụng - API (Application Programing Interface) để kiểm tra giấy phép lái xe của một tài xế tắc xi hoặc liệu một khách sạn có đường cho xe lăn đi hay không. Việc hỗ trợ hạ tầng dữ liệu bằng pháp luật sẽ giúp tăng cường cho nó.

Dữ liệu kết nối nhiều khu vực. Dữ liệu mở về thời tiết sẽ được bất kỳ ai sử dụng, từ những người nông dân cho tới nền công nghiệp giao thông, cho tới từng công dân. Dữ liệu bản đồ được khu vực nhà nước xuất bản và sau đó được các tổ chức như Google, các công ty xây dựng, và nền công nghiệp bảo hiểm nhà cửa, xây dựng nên. Dữ liệu là hạ tầng cho các xã hội của chúng ta và cho các quốc gia của chúng ta xuyên khắp từng và mỗi khu vực.

Hạ tầng dữ liệu có thể tồn tại ở các mức thành phố, quốc gia hoặc toàn cầu. Các thành phố, các quốc gia và thậm chí các châu lục mà xây dựng hạ tầng dữ liệu mở nhất và tốt nhất sẽ có ưu thế khổng lồ trong nền kinh tế của thế kỷ 21. Chúng ta tiến hành lựa chọn cách chúng ta xây dựng hạ tầng dữ liệu và cách chúng ta sử dụng dữ liệu.

Dữ liệu là hạ tầng. Giống hệt như đường xá. Đường xá giúp chúng ta đi tới một vị trí. Dữ liệu giúp chúng ta đưa ra một quyết định.

Data is infrastructure. It underpins transparency, accountability, public services, business innovation and civil society.

Data such as statistics, maps and real-time sensor readings help us to make decisions, build services and gain insight. Data infrastructure will only become more vital as our populations grow and our economies and societies become ever more reliant on getting value from data.

A data infrastructure consists of data assets, the organisations that operate and maintain them and guides describing how to use and manage the data. Trustworthy data infrastructure is sustainably funded and has oversight that provides direction to maximise data use and value by meeting the needs of society. Data infrastructure includes technology, processes and organisation.

The data assets in our data infrastructure may be in the shared or open parts of the data spectrum. The more open the data infrastructure, the more value it will create. It is crucial that we protect data that needs to be kept private, just as it is crucial that we openly publish data that should be open for everyone to use. Because both privacy and openness help create trust.

It is important to understand who owns our data infrastructure. The data assets in a data infrastructure may be maintained by organisations in the private, public or third sector. They may be maintained by new types of organisations and alliances such as OpenStreetMap. They may be maintained by individuals. A number of maintenance models exist. New forms of technology such as blockchains are emerging that might support new ways to store or maintain parts of our data infrastructure.

A strong data infrastructure will open up new possibilities. Authoritative registers of data will increase trust and lead to better questions. Checking for compliance with tax and regulatory requirements - by any party in a sharing economy transaction - could be as simple as making an API call to check the driving licence of a taxi driver or whether a hotel has access for wheelchairs. Supporting data infrastructure with legislation will help strengthen it.

Data connects multiple sectors. Open weather data will be used by everyone from farmers to the transport industry to individual citizens. Mapping data is published by the public sector and then built on by organisations as diverse as Google, construction companies, and the home insurance industry. Data is infrastructure for our cities and our nation across each and every sector.

Data infrastructure can exist at city, national or global levels. The cities, countries and even continents that build the best and most open data infrastructure will have an enormous advantage in the 21st century economy. We make choices in how we build data infrastructure and how we use data.

Data is infrastructure. Just like roads. Roads help us navigate to a location. Data helps us make a decision.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com