Truy cập mở

Open Access

Theo: https://sparcopen.org/open-access/

Xem thêm: Khoa học mở - Open Science

Truy cập mở là sự sẵn sàng của các bài báo nghiên cứu một cách tự do, ngay lập tức, trên trực tuyến cùng với các quyền để sử dụng các bài báo đó một cách đầy đủ trong môi trường số. Truy cập Mở đảm bảo rằng bất kỳ ai cũng có thể truy cập và sử dụng các kết quả đó - để biến các ý tưởng thành các ngành công nghiệp và đột phá vào đời sống tốt đẹp hơn.

Nghiên cứu đưa ra nền tảng của xã hội hiện đại. Nghiên cứu dẫn tới các đột phá, và việc truyền thông các kết quả nghiên cứu là những gì cho phép chúng ta biến các đột phá vào cuộc sống tốt đẹp hơn - để cung cấp các ứng xử mới đối với bệnh tật, để triển khai các giải pháp cho những thách thức như sự nóng lên toàn cầu, và để xây dựng toàn bộ các ngành công nghiệp xung quanh những gì từng chỉ là những ý tưởng.

Tuy nhiên, hệ thống hiện hành của chúng ta về truyền thông nghiên cứu là què quặt vì mô hình cũ kỹ hàng thế kỷ đã không được cập nhật để tận dụng được công nghệ của thế kỷ 21:

1. Các chính phủ cung cấp hầu hết các nguồn vốn cho nghiên cứu - hàng trăm tỷ USD hàng năm - và các cơ sở nhà nước sử dụng hầu hết tất cả các nhà nghiên cứu.
2. Các nhà nghiên cứu xuất bản các phát hiện của họ mà không kỳ vọng được bù đắp. Không giống như các tác giả khác, họ trao tác phẩm của họ qua cho các nhà xuất bản mà không được thanh toán, vì lợi ích của sự tiến bộ tri thức con người.
3. Thông qua quy trình rà soát lại ngang hàng, các nhà nghiên cứu rà soát lại tác phẩm của nhau không lấy tiền.
4. Một khi được xuất bản, những người đã đóng góp cho nghiên cứu (từ những người đóng thuế cho tới các cơ sở đã hỗ trợ cho bản thân nghiên cứu đó) phải trả tiền một lần nữa để truy cập các phát hiện đó. Dù nghiên cứu được sản xuất như là hàng hóa công cộng, là không sẵn sàng cho công chúng, những người đã thanh toán rồi cho nó.

Hệ thống truyền thông nghiên cứu hiện hành của chúng ta sử dụng mô hình dựa vào in ấn trong kỷ nguyên số. Thậm chí dù nghiên cứu phần lớn được sản xuất với các đồng tiền của nhà nước bởi các nhà nghiên cứu, những người chia sẻ nó tự do, thì các kết quả lại bị ẩn dấu đằng sau các rào cản kỹ thuật, pháp lý, và tài chính. Các rào cản nhân tạo đó được các nhà xuất bản đã có từ trước duy trì và hạn chế sự truy cập tới chỉ một phần nhỏ những người sử dụng, khóa lại hầu hết dân chúng thế giới và ngăn cản sử dụng các kỹ thuật nghiên cứu mới.

Sự không phù hợp có tính nền tảng này giữa những gì là có thể với công nghệ số - một hệ thống mở cho truyền thông các kết quả nghiên cứu theo đó bất kỳ ai, bất kỳ ở đâu cũng có thể đóng góp - và hệ thống xuất bản lỗi thời của chúng ta đã dẫn tới lời kêu gọi Truy cập Mở.

Truy cập mở là sự sẵn sàng của các bài báo nghiên cứu một cách tự do, ngay lập tức, trên trực tuyến được kết hợp với các quyền để sử dụng các bài báo đó đầy đủ trong môi trường số. Truy cập Mở là sự cập nhật hiện đại cần thiết cho truyền thông nghiên cứu để sử dụng Internet một cách đầy đủ cho những gì ban đầu nó đã được xây dựng - tăng tốc cho nghiên cứu.

Những nhà cấp vốn đầu tư vào nghiên cứu để tiến hóa tri thức con người và rốt cuộc cải thiện cuộc sống. Truy cập Mở làm tăng sự hoàn vốn đầu tư đó bằng việc đảm bảo các kết quả nghiên cứu họ cấp vốn có thể được bất kỳ ai đọc và xây dựng dựa vào chúng.

Các đột phá thường tới từ những nơi không được kỳ vọng; Lý thuyết về Tính tương đối đã được một nhân viên về bằng sáng chế phát triển. Truy cập Mở mở rộng số lượng những người đóng góp tiềm năng cho nghiên cứu từ chỉ những ai ở các cơ sở đủ giàu để kham được các đăng ký thuê bao tạp chí tới bất kỳ ai với kết nối Internet.

Các nhà nghiên cứu hưởng lợi từ việc có khán thính phòng rộng lớn nhất có thể. Các nhà nghiên cứu cung cấp các bài báo cho các nhà xuất bản một cách tự do, vì sự đền bù của họ tới ở dạng của sự thừa nhận các phát hiện của họ. Truy cập Mở ngụ ý nhiều độc giả hơn, nhiều người cộng tác tiềm năng hơn, nhiều trích dẫn hơn cho tác phẩm của họ, và rốt cuộc sự thừa nhận nhiều hơn.

Bản thân doanh nghiệp nghiên cứu hưởng lợi khi các kỹ thuật mới nhất có thể dễ dàng được sử dụng. Nhiều năm quan, chúng tôi đã có các công cụ khai mạnh để khai thác văn bản và dữ liệu có thể phân tích toàn bộ tư liệu nghiên cứu, mở ra các xu thế và các kết nối mà không độc giả con người nào có thể. Trong khi các rào cản kỹ thuật và pháp lý của các nhà xuất bản hiện ngăn cản sử dụng lan truyền rộng của chúng, thì Truy cập Mở trang bị cho bất kỳ ai để sử dụng các công cụ đó, nắm lấy tiềm năng của việc cách mạng hóa cách nghiên cứu được tiến hành.

Thậm chí những ý tưởng tốt nhất vẫn chỉ nằm đó cho tới khi chúng được chia sẻ, cho tới khi chúng có thể được những người khác sử dụng. Càng nhiều người có thể truy cập và xây dựng dựa vào nghiên cứu mới nhất, nghiên cứu đó càng trở nên có giá trị nhiều hơn và càng có khả năng nhiều hơn chúng ta sẽ hưởng lợi như một xã hội. Nhiều con mắt hơn sẽ làm cho ít có vấn đề hơn.

Open Access is the free, immediate, online availability of research articles coupled with the rights to use these articles fully in the digital environment. Open Access ensures that anyone can access and use these results—to turn ideas into industries and breakthroughs into better lives.

Research provides the foundation of modern society. Research leads to breakthroughs, and communicating the results of research is what allows us to turn breakthroughs into better lives—to provide new treatments for disease, to implement solutions for challenges like global warming, and to build entire industries around what were once just ideas.

However, our current system for communicating research is crippled by a centuries old model that hasn’t been updated to take advantage of 21st century technology:

1. Governments provide most of the funding for research—hundreds of billions of dollars annually—and public institutions employ a large portion of all researchers.
2. Researchers publish their findings without the expectation of compensation. Unlike other authors, they hand their work over to publishers without payment, in the interest of advancing human knowledge.
3. Through the process of peer review, researchers review each other’s work for free.
4. Once published, those that contributed to the research (from taxpayers to the institutions that supported the research itself) have to pay again to access the findings. Though research is produced as a public good, it isn’t available to the public who paid for it.

Our current system for communicating research uses a print-based model in the digital age. Even though research is largely produced with public dollars by researchers who share it freely, the results are hidden behind technical, legal, and financial barriers. These artificial barriers are maintained by legacy publishers and restrict access to a small fraction of users, locking out most of the world’s population and preventing the use of new research techniques.

This fundamental mismatch between what is possible with digital technology—an open system for communicating research results in which anyone, anywhere can contribute—and our outdated publishing system has led to the call for Open Access.

Open Access is the free, immediate, online availability of research articles combined with the rights to use these articles fully in the digital environment. Open Access is the needed modern update for the communication of research that fully utilizes the Internet for what it was originally built to do—accelerate research.

Funders invest in research to advance human knowledge and ultimately improve lives. Open Access increases the return on that investment by ensuring the results of the research they fund can be read and built on by anyone.

Breakthroughs often come from unexpected places; the Theory of Relativity was developed by a patent clerk. Open Access expands the number of potential contributors to research from just those at institutions wealthy enough to afford journal subscriptions to anyone with an internet connection.

Researchers benefit from having the widest possible audience. Researchers provide their articles to publishers for free, because their compensation comes in the form of recognition for their findings. Open Access means more readers, more potential collaborators, more citations for their work, and ultimately more recognition.

The research enterprise itself benefits when the latest techniques can be easily used. For years, we have had powerful text and data mining tools that can analyze the entire research literature, uncovering trends and connections that no human reader could. While publishers’ technical and legal barriers currently prevent their widespread use, Open Access empowers anyone to use these tools, which hold the potential of revolutionizing how research is conducted.

Even the best ideas remain just that until they are shared, until they can be utilized by others. The more people that can access and build upon the latest research, the more valuable that research becomes and the more likely we are to benefit as a society. More eyes make for smaller problems.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com