Plan S: A European Open Access Mandate
Xem
thêm:
Khoa
học mở - Open Science
OpenAIRE
chào mừng tuyên bố về ‘Kế hoạch S’ đầy tham vọng,
được cOAlition S tung ra, một liên minh 11 tổ chức cấp
vốn quốc gia. Đây là bước quan trọng hướng
tới môi trường mở và minh bạch cho nghiên cứu, nơi tất
cả các dạng kết quả đầu ra nghiên cứu có thể là mở
để truy cập, kết nối, làm giàu và lưu trữ. Chúng tôi
kỳ vọng sáng kiến này sẽ tăng tốc cho sự chuyển đổi
quá độ sang Truy cập Mở và Khoa học Mở, bổ sung cho
các nỗ lực hiện hành, với mục đích làm cho tất cả
các xuất bản phẩm nghiên cứu được nhà nước cấp
vốn thành Truy cập Mở tới năm 2020.
Trong
số 10 Nguyên tắc của ‘Kế hoạch S’, chúng tôi đặc
biệt chào đón các điều sau:
-
Tác giả giữ lại bản quyền: Các tác giả giữ lại bản quyền và nên sử dụng các giấy phép mở như giấy phép CC BY (hoặc các giấy phép khác làm thỏa mãn các tiêu chí của Tuyên bố Berlin). Đây là nguyên tắc sống còn để xúc tác cho sử dụng lại thông tin học thuật.
-
Hỗ trợ cho các hạ tầng hiện hành và trong tương lai: Các hạ tầng đó nên càng mở càng tốt về điều hành và công nghệ.
-
Thừa nhận tầm quan trọng của các kho: Con đường Truy cập Mở ‘xanh’ (green) đại diện cho cách thức thân thiện về chi phí và bền vững chào các chế tác nghiên cứu truy cập được, tìm kiếm được và tìm ra được.
-
Giám sát tuân thủ và phạt không tuân thủ: Là sống còn để có khả năng tuân thủ chỉ thị và thấy kết quả đầu ra của nhà cấp vốn đối với các xuất bản phẩm và dữ liệu.
Chúng
tôi cũng kỳ vọng tuyên bố ‘Kế hoạch S’ sẽ có tác
động lên các yếu tố sau đây của bức tranh truyền
thông học thuật:
-
Tăng cường vai trò của mạng các kho hiện hành. Được hàng trăm trường đại học và cơ sở nghiên cứu khác khắp trên thế giới duy trì, các kho là các khối nhà cơ bản trong bức tranh Truy cập Mở. Các kho được kết nối lẫn nhau là công cụ để phát hiện các phiên bản mở các bài báo phải trả tiền và các thành phần khác của hồ sơ học thuật, nghĩa là tư liệu xám, các báo cáo cũng như hỗ trợ khả năng tái tạo lại thông qua các tạp chí lớp phủ.
-
Hỗ trợ các mô hình xuất bản linh hoạt, lựa chọn thay thế và có tính cách tân. Kế hoạch S nên không ‘đóng si’ hệ thống hiện hành, thay vào đó làm việc để hỗ trợ xuất bản Truy cập Mở cộng tác sao cho truyền thông học thuật là một phần của bức tranh tri thức phủ rộng hơn bao gồm sự sản xuất, thẩm định/chứng thực, xuất bản, đọc/khai thác/sử dụng và trích dẫn các xuất bản phẩm.
-
Xây dựng các hạ tầng tin cậy, mở, thế hệ mới. Các hạ tầng để hỗ trợ cho nghiên cứu và tái tạo lại cần được xây dựng trên nguyên tắc mở: tính mở của bản thân hạ tầng đó (mã, các giao diện lập trình ứng dụng - API, các tiến trình, điều hành) và tính mở của các đối tượng số đang được lưu trữ (các xuất bản phẩm, dữ liệu, các phương pháp, các sách phòng thí nghiệm). Chúng nên hỗ trợ các cách thức có tính cách tân tiến hành nghiên cứu (như, các thước đo mở, các bản thảo trước in, rà soát lại ngang hàng mở), và tạo thuận lợi cho các cách thức mới trong đánh giá và ước tính vì lợi ích của các nhà nghiên cứu, các nhà cấp vốn, các nhà quản trị nghiên cứu.
-
Không lai và không trần APC. OpenAIRE ủng hộ nguyên tắc về trần các APC như thực hành của chúng tôi đã chỉ ra trong thí điểm sau trợ cấp về Truy cập Mở của FP7. Theo lối y hệt này, nguyên tắc là mô hình xuất bản ‘lai’ (hybrid) là không tuân thủ và sẽ không được chào đón.
Đã
và
đang ủng hộ Chỉ thị Truy cập Mở của EC
từ 2009, OpenAIRE là hàng đầu trong việc tham gia vào bức
tranh Truy cập Mở và Khoa học Mở. Chúng tôi biết rằng
các chi tiết là quan trọng trong thành công của bất kỳ
kế hoạch nào, chúng tôi sẽ hỗ trợ triển khai ‘Kế
hoạch S’ cả ở mức châu Âu và các quốc gia thành
viên.
Các
tham chiếu và các tuyên bố thêm về Kế hoạch S:
-
Else, H. (2018). Kế hoạch toàn diện về truy cập mở có thể đặt dấu chấm hết cho các thuê bao tạp chí. Nature. doi:10.1038/d41586-018-06178-7
-
Enserink, M. (2018). Các nhà cấp vốn châu Âu cấm những người nhận trợ cấp xuất bản trên các tạp chí phải trả tiền. Science. doi:10.1126/science.aav3093
Được
cập nhật lần cuối vào ngày 01/04/2019.
OpenAIRE
welcomes the announcement of the ambitious ‘Plan S’, launched by
cOAlition S, a coalition of 11 national funding organisations. This
is an important step towards an open and transparent environment for
research, where all kinds of research outputs can be openly accessed,
linked, enriched and archived. We expect that this initiative will
accelerate the transition to Open Access and Open Science,
complementing the existing efforts, with the aim of making all
publicly funded research publications Open Access by 2020.
Among
the 10 Principles of 'Plan S', we particularly welcome the following:
-
Author copyright retention: Authors retain copyright and should use open licenses such as the CC-BY license (or other licenses fulfilling the criteria of the Berlin Declaration). This is a crucial principle to enable the reuse of scholarly information.
-
Support for existing or future infrastructures: These infrastructures should be as open as possible in terms of governance and technology.
-
Recognition of the importance of repositories: The ‘green’ road to Open Access represents a cost-friendly and sustainable way of offering freely accessible, searchable and findable research artefacts.
-
Monitor compliance and sanction non-compliance: It is vital to be able to follow up on a mandate and to see funder output in terms of publications and data.
We
also expect the announcement of Plan S to have an effect on the
following elements of the scholarly communication landscape:
-
Reinforce the role of the existing network of repositories. Sustained by hundreds of universities and other research institutions worldwide, repositories are an essential building block in the Open Access landscape. Interlinked repositories are an instrument to discover open versions of paywalled articles and other components of the scholarly record, ie. gray literature, reports as well as supporting supporting reproducibility via overlay journals.
-
Support versatile, alternative and innovative publishing models. Plan S should not ‘seal’ the current system, rather work to support collaborative Open Access publishing so that scholarly communication is part of the broader costed knowledge landscape which includes production, verification/certification, publishing, reading/mining/using and citing of publications.
-
Build trusted, open, new-generation infrastructures. Infrastructures to support research and reproducibility need to be built on the principle of open: openness of the infrastructure itself (code, APIs, workflows, governance) and the openness of digital objects being stored (publications, data, methods, lab books). They should support innovative ways of conducting research (e.g. open metrics, pre-prints, open peer review), and facilitate new ways of assessment and evaluation for the benefit of researchers, funders, research administrators.
-
No hybrids and APC caps. OpenAIRE supports the principle of the capping of APCs as our practice has shown in the FP7 OA post-grant pilot. In the same vein, the principle that the ‘hybrid’ model of publishing will not be compliant is welcomed.
Having
supported the EC’s Open Access Mandate since 2009, OpenAIRE is at
the forefront of the evolving Open Access and the Open Science
landscape. As we know that details matter in the success of any plan,
we are looking forward to support the implementation of the ‘Plan
S’ at both European and member states level.
References and further statements on Plan S:
-
Preamble by Marc Schiltz, President of Science Europe
-
Else, H. (2018). Radical open-access plan could spell end to journal subscriptions. Nature. doi:10.1038/d41586-018-06178-7
-
Enserink, M. (2018). European science funders ban grantees from publishing in paywalled journals. Science. doi:10.1126/science.aav3093
-
Suber, P. (2018, September 4). Thoughts on Plan S
Last
updated on 07 April 2019.
Dịch:
Lê Trung Nghĩa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.