Nguồn mở - một thời và giấc mơ tương lai

Open source - the once and future dream

Ballmer, các công ty mua bán bằng sáng chế, và 10 năm sau

Ballmer, trolls, and the next ten years

By Gavin Clarke in San Francisco • Get more from this author

Posted in Software, 20th February 2010 00:01 GMT

Theo: http://www.theregister.co.uk/2010/02/20/open_source_decade/

Bài được đưa lên Internet ngày: 20/02/2010

Lời người dịch: “Kể từ sự tán thành Linux của Oracle, nhân và hệ điều hành đã xuyên qua mọi thứ từ các trung tâm dữ liệu cao cấp tới các thiết bị điện tử dân dụng cầm tay. Linux chạy trong các thị trường chứng khoán từ New York tới Tokyo. Nó trang bị cho Playstation của Sony, các máy ghi âm của Tivo, các TV của Samsung. Nó có trong các điện thoại di động của Goolge, hàng chục ngàn máy chủ Facebook và 90% các ảnh ảo trong đám mây EC2 của Amazon. Cuối năm ngoái, nhà nghiên cứu ABI đã dự đoán rằng gần 1/3 của 35 triệu netbook được bán trong năm 2009 được xuất xưởng với Linux. Trong khi đó, 11,000 dòng mã lệnh được bổ sung vào cho nhân Linux mỗi ngày, một chỉ số của tiện ích gia tăng của nhân Linux trong đời sống hàng ngày và cũng là một con số tuyệt đối của những người tham gia làm việc trong dự án này...”. Chỉ tiếc là tại Việt Nam, hiện còn khó mà kiếm được ở đâu GNU/Linux được sử dụng.

Đối với một số người, vụ Oracle mua Sun Microsystems với giá 5.6 tỷ USD là thông tin tốt lành cho nguồn mở. Sau tất cả, một nhà cung cấp kỹ thuật công nghệ khổng lồ đã mua một được một dự án và sản phẩm cơ sở dữ liệu nguồn mở nổi tiếng khổng lồ: MySQL. Nhưng cùng lúc, như vụ thử chống độc quyền của Liên minh châu Âu lo ngại, lấy đi của giám đốc điều hành của Oracle 100 triệu USD mỗi tháng, và người đồng sáng lập ra MySQL là Monty Widenius quản lý một web lĩnh xuwongs và chiến dịch báo chí chống lại vụ mua này, thì những nỗi sợ hãi đã bắt đầu tăng rằng Oracle và những công ty phần mềm lớn khác có thể thiết lập ra một bi kịch đang diễn ra như một lý do để kìm hãm sự tiến bộ trong nguồn mở. Một số đã lo lắng rằng những tiến bộ của 10 năm qua có thể sẽ đổ nhào.

Khi chiến lược cho các sản phẩm của Oracle và Sun được công bố vào tháng trước, người không lồ về cơ sở dữ liệu này đã nói rằng - còn xa mới bị cản trở bởi kinh nghiệm - hãng sẽ vẫn tích cực tham gia vào nguồn mở. “Nếu chúng tôi một ngày nào đó mua công ty khác và công ty đó bỗng nhiên có các sản phẩm nguồn mở, thì chúng tôi có thể sẽ hạnh phúc tuyệt với để tiếp tục bám theo cơ hội đó”, kiến trúc sư trưởng của hãng Edward Screven đã nói cho báo chí tại Redwood Shores của Oracle tại California.

Việc nuốt MySQL của Oracle đã khép lại một thập kỷ mà đã thấy phần mềm tự do nguồn mở (FOSS) để lại hậu phương của những cao thủ và những người nhiệt thành về IT và tham gia vào dòng chính thống của các doanh nghiệp, được bận rộn bởi những người như bản thân người khổng lồ về cơ sở dữ liệu này. Một cách phù hợp, đó từng là Oracle năm 1998 đã giúp dẫn dắt sự chấp nhận đó thông qua quyết định sớm của hãng đặt cơ sở dữ liệu và máy chủ ứng dụng của hãng lên Linux vào năm 1998. Động thái này từng là chính sách, một cách bước sang bên khỏi sự kiểm soát của Microsoft về các hệ điều hành máy chủ thông qua Windows.

For some, Oracle's $5.6bn purchase of Sun Microsystems was good news for open source. After all, a mega tech vendor has acquired a hugely popular open-source database product and project: MySQL.

But at at the same time, as the European Union's anti-trust probe wore on, costing Oracle's chief executive $100m a month, and MySQL co-founder Monty Widenius ran a vocal web and press campaign against the deal, fears began to grow that Oracle and other big software companies would set the on-going drama as a reason to refrain from getting involved in open source. Some worried that the advances of the last ten years would come tumbling down.

As it announced its strategy for its Oracle and Sun products last month, the database giant said that - far from being deterred by the experience - it will remain actively involved in open source. "If we someday acquire another company and that company happens to have open source products, we would be perfectly happy to pursue that opportunity," chief corporate architect Edward Screven told press at Oracle's Redwood Shores, California campus.

Oracle's swallowing of MySQL closed a decade that saw free and open-source (FOSS) leave the geek or enthusiast hinterland of IT and join the business mainstream, occupied by the likes of the database giant itself. Fittingly, it was Oracle in 1998 that helped usher in that acceptance through its pioneering decision to put its database and application server on Linux in 1998. The move was political, a way of sidestepping Microsoft's control of server operating systems through Windows.

Kể từ sự tán thành Linux của Oracle, nhân và hệ điều hành đã xuyên qua mọi thứ từ các trung tâm dữ liệu cao cấp tới các thiết bị điện tử dân dụng cầm tay. Linux chạy trong các thị trường chứng khoán từ New York tới Tokyo. Nó trang bị cho Playstation của Sony, các máy ghi âm của Tivo, các TV của Samsung. Nó có trong các điện thoại di động của Goolge, hàng chục ngàn máy chủ Facebook và 90% các ảnh ảo trong đám mây EC2 của Amazon.

Cuối năm ngoái, nhà nghiên cứu ABI đã dự đoán rằng gần 1/3 của 35 triệu netbook được bán trong năm 2009 được xuất xưởng với Linux. Trong khi đó, 11,000 dòng mã lệnh được bổ sung vào cho nhân Linux mỗi ngày, một chỉ số của tiện ích gia tăng của nhân Linux trong đời sống hàng ngày và cũng là một con số tuyệt đối của những người tham gia làm việc trong dự án này.

Linux đã kéo theo các ứng dụng nguồn mở đi theo với nó. FOSS đã chuyển động vào phần mềm trung gian và các ứng dụng: JBoss, SugarCRM, JasperSoft, Talend, và Terracotta tất cả đã nổi lên trong các thị trường mà từng bị áp đảo bởi các sản phẩm nguồn đóng với các giấy phép đắt giá từ những nhà cung cấp lớn bao gồm IBM, Oracle, SAP, Informatica, Microsoft, BEA Systems, và những hãng khác.

Mã nguồn mở đã sản xuất ra Drupal, MediaWiki, Joomla, WordPress, Facebook, Firefox, và WebKit. Nguồn mở đã giúp giết chết BEA, Borland WebGain, và - vâng – Sun, người hoặc quá lâu trong việc phản ứng hoặc thất bại trong phản ứng lại tất cả cho ý tưởng của mã tự do và các hệ thống mở. Họ đã là những công ty mà có thể không tìm thấy đường để khẳng định việc lấy tiền của mọi người cho những công cụ hoặc phần mềm trung gian của họ khi mọi người đã đang nuốt lấy nuốt để các hệ thống đủ tốt và còn tốt hơn mong đợi từ cộng đồng nguồn mở.

Một bức tranh khác của thập niên nguồn mở từng là nửa đường qua những năm 2000 - và sau nhiều năm nói nhiều - Sun đã tung ra hầu hết Java cho cộng đồng. Quan trọng vì Java, một khi kẻ thách thức mới phất lên này trong thế giới lập trình, đã có vào giữa những năm 2000 trở thành một chỗ dựa chính của các hệ thống doanh nghiệp và các thiết bị di động. Mọi người thực sự dựa vào Java. Điểm gắn kết duy nhất từng là - và vẫn còn là - các bộ tương thích thử nghiệm Java (TCKs) mà chứng minh được tính tương thích và rằng Sun đã không tung ra cho nguồn mở.

Vì thế nơi mà phản ứng dây chuyền chạy từ đây và nơi mà FOSS sẽ là trong 10 năm tới chăng? Những thách thức là đáng kể, và chúng là những vấn đề lớn còn chưa được giải quyết tử 10 năm trước: sở hữu trí tuệ, cuộc đấu tranh của các công ty để kiếm tiền trên một phạm vi tươm tất, những căng thẳng giữa những người theo chủ nghĩa lý tưởng và những thành viên có đầu óc thương mại hơn của cộng đồng, và sự đấu tranh để thuyết phục những người sử dụng là các doanh nghiệp tham gia và thực sự đóng góp trở ngược lại.

Chúng là những thách thức mà, nếu được giải quyết, có thể thấy FOSS và Linux đánh được một mức tổng thể mới trong 10 năm tiếp theo, nhưng nếu không được giải quyết thì sẽ cho phép sự không chắc chắn mưng mủ trong con đường mà cuối cùng sẽ hạn chế việc kinh doanh và sự tăng trưởng công nghệ của họ.

Since Oracle's endorsement of Linux, the kernel and operating system have penetrated everything from high-end data centers to handheld consumer electronics. Linux runs stock exchanges from New York to Tokyo. It powers Sony's Playstation, Tivo recorders, and Samsung TVs. It's on Google mobile phones, tens of thousands of Facebook servers and 90 per cent of the virtual images in Amazon's EC2 cloud.

Late last year, ABI Research predicted that nearly one-third of the 35 million netbooks sold in 2009 would ship with Linux. Meanwhile, 11,000 lines of code are added to the kernel each day, an indication of the kernel's increasing utility in daily life and also one the sheer number of participants working on the project.

Linux pulled open-source applications along with it. FOSS moved into middleware and applications: JBoss, SugarCRM, JasperSoft, Talend, and Terracotta all emerged in markets that had been dominated by closed-source products with expensive licenses from big vendors that included IBM, Oracle, SAP, Informatica, Microsoft, BEA Systems, and others.

Open-source code produced Drupal, MediaWiki, Joomla, WordPress, Facebook, Firefox, and WebKit. Open source helped kill BEA, Borland WebGain, and - yes - Sun, who were either too slow in responding or failed to respond at all to the idea of free code and open systems. These were companies that could not find a way to justify charging people for their tools or middleware when people were gobbling up good-enough of better-than-expected systems from the open-source community.

Another landmark of the open-source decade was that mid-way through the 2000s - and after many years of much talk - Sun released most of Java to the community. It was important because Java, once the upstart challenger in the world of programming, had by the mid 2000s become a mainstay of enterprise systems and mobile devices. People actually relied on Java. The only sticking point was - and remains - the Java test compatibility kits (TCKs) that prove compatibility and that Sun did not release to open source.

So where does the chain-reaction go from here and where will FOSS be in the next 10 years? The challenges are significant, and they're largely issues unresolved from the previous 10 years: intellectual property, companies' struggle to make money on a decent scale, tensions between the idealists and the more commercially minded members of the community, and the struggle to convince corporate users to participate and actually give back.

They are challenges that, if solved, could see FOSS and Linux hit a whole new level in the next 10 years, but if unresolved permit uncertainty to fester in a way that ultimately limits their business and technological growth.

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com