Từ những con số

Ngày 25/1/2009 phiên toà xét xử vụ Đề án 112, về việc 23 bị cáo gây thiệt hại cho nhà nước trên 4,6 tỷ đồng, đã tuyên phạt tổng cộng 318 tháng tù giam và 390 tháng tù treo. Đây là những con số hiện thực mà hội đồng xét xử đã tuyên nhằm “giáo dục, răn đe để phòng ngừa chung.”

Hãy suy nghĩ về những con số khác:

1. Chỉ thị 07/2008/CT-BTTTT (30/12/2008) của Bộ trưởng Bộ TTTT về đẩy mạnh sử dụng phần mềm mã nguồn mở trong hoạt động của cơ quan, tổ chức nhà nước. Kèm theo là danh mục phần mềm mà trong đó đáng kể nhất là bộ OpenOffice có thể thay thế cho MS Office. Chỉ thị có những con số hiện thực theo lộ trình, xin được nhắc lại:

“...Chậm nhất đến ngày 30/6/2009, đảm bảo 100% máy trạm của đơn vị chuyên trách về CNTT và Sở TT&TT được cài đặt các phần mềm này; 100% cán bộ, nhân viên được tập huấn và hướng dẫn sử dụng, trong đó tối thiểu 50% cán bộ, nhân viên có thể sử dụng thành thạo trong công việc và có khả năng hướng dẫn trợ giúp các cơ quan, đơn vị khác thuộc Bộ, ngành, tỉnh, thành phố.

...Đối với các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ, ngành và các tỉnh, chậm nhất đến ngày 31/12/2009, đảm bảo 70% máy trạm trong các cơ quan được cài đặt các PMNM này; 70% cán bộ, nhân viên được tập huấn, hướng dẫn sử dụng, trong đó tối thiểu 40% cán bộ, nhân viên sử dụng các phần mềm nêu trên trong công việc.”

2. Hợp đồng bản quyền phần mềm Microsoft Office cho các cơ quan nhà nước đã được Bộ TTTT thay mặt ký kết với Microsoft (MS) ngày 21/5/2007 với các điều khoản không được tiết lộ, ngoài thời hạn 3 năm có hiệu lực dường như là chắc chắn. Tuy nhiên giới CNTT, suy luận từ các hợp đồng cung cấp bản quyền phần mềm của MS cho các doanh nghiệp, cho rằng tổng giá trị cả gói này không thể dưới vài chục triệu đô-la Mỹ, có người đưa con số khiêm tốn tương đương 300 tỷ đồng.

3. Thời gian thực hiện Chỉ thị 07/2008/CT-BTTTT của Bộ trưởng Bộ TTTT đã qua mà dường như “lộ trình” vẫn chưa nhúc nhích dù chỉ một vài bước nhỏ. Không có một tổng kết nào về việc thực hiện Chỉ thị này được công bố, nhưng ai cũng có thể thấy được điều đó. Cũng là lúc thời hạn 3 năm sử dụng bản quyền MS Office trong các cơ quan tổ chức nhà nước đã sắp tới hạn kết.

4. Cái gì sẽ tới trong năm nay? Một thương vụ mua bản quyền MS Office tiếp theo với giá trị không thể nhỏ hơn giá trị của hợp đồng trước, vài trăm tỷ đồng?

Ai cũng có thể thấy nếu Chỉ thị nói trên được thực hiện nghiêm túc thì sẽ là vài trăm tỷ đồng được cứu lại trong diễn biến này.

Chỉ có thể suy ngẫm về quan hệ của những con số hiện thực, và chưa hiện thực. Dường như chúng ẩn chứa những nghịch lý mà khi trở thành hiện thực chúng sẽ làm mất tác dụng của những hành động rất nghiêm túc, thậm chí của những cơ quan đầy quyền lực. Hãy chờ xem!

Phương Tâm

PS: Bài viết được đăng trên tạp chí Tin học và Đời sống, số 02/2010, trang 07.