Trade
deal threatens New Zealand software patent ban
Tóm
tắt: Mỹ yêu cầu trong các đàm phán hiệp định thương
mại Xuyên Thái bình dương – TPP bao gồm cả bảo vệ
bằng sáng chế cho phần mềm và thậm chí “các phương
pháp toán học”
Summary:
US demands in Trans-Pacific Partnership negotiations include patent
protection for software and even of "mathematical methods".
Rob O’Neill
By Rob O’Neill |
December 30, 2013 -- 17:09 GMT (01:09 SGT)
Bài được đưa lên
Internet ngày: 30/12/2013
Lời
người dịch: Người Mỹ đang ép đi tới chung kết hiệp
định thương mại Xuyên Thái bình dương – TPP, và chỗ
khó nhất nằm ở sở hữu trí tuệ, đặc biệt là các
bằng sáng chế phần mềm. Người Mỹ đã từng thất bại
với ACTA vào năm ngoái với Liên minh châu Âu, dù trước
đó 22/27 quốc gia thành viên EU đã ký ACTA. Bây giờ, khi
vòng đàm phán cuối cùng đang tới, việc một quốc gia
đàm phán là New Zealand lại vừa
thông qua luật mới toanh vào tháng 08/2013 cấm các bằng
sáng chế phần mềm như một
sự trêu ngươi. Nó làm cho TPP
có khả năng đi theo 3 ngả về điều này,
như bài này trình bày. Và oái oăm hơn, là Mỹ, nước
thúc đẩy mạnh nhất việc đưa bằng sáng chế phần
mềm, thậm chí kể cả đối với các phương pháp toán
học tiềm tàng, thứ mà xưa này hầu như mọi người đều
không cấp bằng sáng chế cho chúng, hạ
viện Mỹ lại vừa thông qua dự luật kiềm chế các quỷ
lùn bằng sáng chế, điều
thường thấy khi luật bằng sáng chế phần mềm được
thừa nhận. Dù thế nào, thì người Việt Nam cũng nên
nhanh chóng học hỏi người New Zealand, vì họ đã tính
được rằng: “Bán lẻ các
bài hát của Lorde trên iTunes của Apple cho người dân New
Zealand là 2.39 USD. Tại Mỹ bán lẻ bài hát y hệt là
1.47USD, rẻ hơn 0.99 USD. Điều đó có nghĩa là người New
Zealand đang trả tiền bảo hiểm 62% cho một sản phẩm
được bảo vệ bằng IP”. “Việc phá vỡ các bảo vệ
đó sẽ trở thành một hoạt động phạm tội, và việc
mở rộng các bảo vệ thành chỉ tiêu, chúng ta có thể
kỳ vọng sẽ trả hơn 62% thêm cho tất cả các hàng hóa
có liên quan tới IP”. “Đó là các máy tính, phần mềm,
âm nhạc, thuốc y dược, các qui trình y tế, hạt giống,
thuốc trừ sâu và... Tôi hy vọng có đủ các nhà kinh tế
trong đảng Lao động để làm các con tính về điều đó”.
Lưu ý là, việc New Zealand muốn cấm bằng sáng chế đã
được chuẩn bị từ vài năm trước như trong các bài
[01]
và [02].
Xem
thêm: Các
bài
liên quan tới bằng sáng chế phần mềm.
Các bộ trưởng
thương mại từ các quốc gia Thái bình dương đang thúc
đẩy kết thúc thỏa thuận thương mại TPP, nhưng New
Zealand có thứ gì đó trên bàn đàm phán mà các quốc gia
khác không có: một
luật mới toanh cấm các bằng sáng chế phần mềm có
hiệu lực.
Với việc Mỹ cứng
rắn về các vấn đề sở hữu trí tuệ, mà có thể
đặt các nhà đàm phán New Zealand vào đối đầu với các
đối tác Mỹ.
Một rò
rỉ tháng 11 bản thảo chương về sở hữu trí tuệ
của TPP tiết lộ Mỹ đang thúc đẩy một đống các điều
khoản khắt khe bao trùm bản quyền, các thương hiệu và
bằng sáng chế, bao gồm việc yêu cầu khả năng cấp
bằng sáng chế cho phần mềm và thậm chí cả các phương
pháp toán học tiềm tàng.
Tổng thống Mỹ
Barack Obama cũng đã đưa ra cho một thỏa thuận TPP toàn
diện một chính sách thương mại cơ sở của chính quyền
ông.
Nhưng
Luật Bằng sáng chế của New Zealand đã được phê chuẩn
chỉ mới tháng 8 năm nay với sự ủng hộ của nhiều
đảng trong cuộc bỏ phiếu với 117 phiếu thuận và 4
phiếu chống. Điều đó có thể đặt chính phủ
New Zealand vào một tình thế khó xử.
Ngoài thiệt hại
chính trị việc đi ngược bây giờ có thể gây ra, trong
số lượng ở Nghị viện hiện nay, chính phủ có thể
cần sự ủng hộ từ ít nhất 1 đảng khác để thông
qua bất kỳ việc xúc tác làm luật nào, như một sự sửa
đổi bổ sung cho Luật Bằng sáng chế.
Nghị sĩ đối lập
và người phát ngôn Đảng Lao động về truyền thông và
CNTT Clare Curran nói có 3 kịch bản có khả năng:
Mỹ có thể đi đường
của mình về các lựa chọn IP và luật bằng sáng chế
của New Zealand có thể phải làm ngược lại.
Cùng với điều đó
có thể tới nhiều sự bảo vệ IP khác, như tội phạm
hóa vi phạm bản quyền cá nhân, và một núi các chi phí
mà New Zealand trả tiền cho việc truy cập nội dung trực
tuyến hợp pháp, bao gồm cả các nội dung bản địa.
Điều đó, bà nói,
có thể là gây lúng túng cho New Zealand và có thể đốt
cháy một cơn bão lửa trong nền công nghiệp công nghệ
bản địa và trong các nhà hoạt động xã hộ trực
tuyến.
Khả năng khác là
luật bằng sáng chế của New Zealand, mới nhất trong các
quốc gia đang đàm phán, có thể được duy trì như một
tiêu chuẩn xuyên khắp TPP.
Điều đó có thể
xem là tốt cho New Zealand những cũng có thể được sử
dụng như một vỏ bọc chính trị cho những đánh đổi
khác về IP mà có thể có những tác động dài hạn lên
nền kinh tế New Zealand.
Thứ 3 là, New Zealand
và các nước khác có thể đứng dậy đối lại Mỹ về
chương IP và một bế tắc có thể xảy ra sau.
Paul Matthews, giám đốc
điều hành của Viện những người Chuyên nghiệp CNTT của
New Zealand, nói ông có một số bí mật trong đội đàm
phán New Zealand cho tới nay đã dẫn tới đối đầu với
các yêu cầu của Mỹ về IP.
Ông nói chương bị
rò rỉ đã làm rõ vấn đề chính của Mỹ so với thế
giới.
Trong khi điều đó có
thể là vấn đề, thì sức ép từ Mỹ gia tăng và một
chính phủ mới ở Úc dường như mềm
đi rằng quan điểm của nước mình trong một số lĩnh
vực.
Matthews nói, với vòng
đàm phán cuối sắp tới và không rõ về kết quả đầu
ra, các lo ngại còn nguyên.
Viện này hiểu sẽ
có “cho và lấy”, ông nói, nhưng luôn được tập trung
vào “lấy” sẽ là đối với sự truy cập thị trường
nông nghiệp trong khi “cho” có thể là các nhượng bộ
về IP mà sẽ gây thiệt hại cho sự đổi mới và khu vực
CNTT.
Tuy nhiên, biết rằng
sự hỗ trợ áp đảo cho luật mới nhận được vào
tháng 8, Matthews nói ông có thể rất ngạc nhiên nếu
những người từng ủng hộ luật đó sau đó lại hủy
bỏ nó bây giờ.
TPP cũng đi xa hơn so
với bất kỳ hiệp định thương mại tự do nào trong quá
khứ, ông nói. Thậm chí gọi nó là một hiệp định
thương mại tự do là thứ gì đó lộn tên. Qui trình đàm
phán cũng bỏ qua cả Tổ chức Thương mại Quốc tế.
Mỹ đang cố gắng
đạt được các nhượng bộ thông qua TPP mà nó từng
không có khả năng để thắng trong Hiệp định Thương
mại Chống Hàng giả (ACTA), ông nói. Cuối cùng, ACTA đã
bị vứt bỏ nặng nề.
Curran và Matthews đồng
ý rằng trao đi đổi lại là không thể tránh khỏi, nhưng
Curran nói không đủ công việc được chính phủ thực
hiện để định lượng chi phí của các nhượng bộ về
sở hữu trí tuệ.
Bà đã chuyển một
số tính toán cho ZDNet được một công ty công nghệ bản
đại thực hiện như một ví dụ về các dạng chi phí mà
có thể chảy mà nhiều điều khoản của chương về IP
bản phác thảo để đưa vào thỏa thuận TPP cuối cùng.
“Bán
lẻ các bài hát của Lorde trên iTunes của Apple cho người
dân New Zealand là 2.39 USD. Tại Mỹ bán lẻ bài hát y hệt
là 1.47USD, rẻ hơn 0.99 USD. Điều đó có nghĩa là người
New Zealand đang trả tiền bảo hiểm 62% cho một sản phẩm
được bảo vệ bằng IP”.
“Việc
phá vỡ các bảo vệ đó sẽ trở thành một hoạt động
phạm tội, và việc mở rộng các bảo vệ thành chỉ
tiêu, chúng ta có thể kỳ vọng sẽ trả hơn 62% thêm cho
tất cả các hàng hóa có liên quan tới IP”.
“Đó
là các máy tính, phần mềm, âm nhạc, thuốc y dược, các
qui trình y tế, hạt giống, thuốc trừ sâu và... Tôi hy
vọng có đủ các nhà kinh tế trong đảng Lao động để
làm các con tính về điều đó”.
Oái ăm thay, sức ép
lên New Zealand để bỏ đi sự cấm bằng sáng chế phần
mềm của nước này trở thành một tranh luận về giá
trị của họ gia tăng ở Mỹ và các nhà làm luật ở đó
thông
qua một luật để kiềm chế cái gọi là “các quỷ
lùn bằng sáng chế”.
Các quốc gia đàm
phán TPP bao gồm Úc, Singapore, Malaysia, Brunei, Chile, Canada,
Peru, Singapore, Vietnam, Nhật và Mexico cùng với Mỹ, Úc và
New Zealand.
Trade
ministers from nations around the Pacific are pushing to finalise the
Trans-Pacific Partnership (TPP) trade agreement next month, but New
Zealand has something on the negotiating table others do not: a brand
new law effectively banning software patents.
With
the US taking a hard
line on intellectual property issues, that could set New Zealand
negotiators on a collision course with their US counterparts.
A
November leak
of the draft intellectual property chapter of the TPP reveals the US
is pushing a host of strict provisions covering copyright, trademarks
and patents, including requiring patentability for software and even
potentially mathematical methods.
US
President Barack Obama has also made delivering a comprehensive TPP
deal a cornerstone trade policy of his administration.
But
New Zealand’s Patents Act was passed just this August with
multi-party support in a vote of 117 to four. That could put the New
Zealand government in a pickle.
Apart
from the political damage backtracking now would cause, on current
numbers in Parliament, the government would need support from at
least one other party to pass any enabling legislation, such as an
amendment to the Patents Act.
Opposition
MP and Labour Party associate spokesperson on communications and IT
Clare Curran says there are three possible scenarios:
The
US could get its way on IP trade-offs and the New Zealand patent law
would have to be reversed.
Along
with that would come many other IP protections, such as the
criminalization of personal copyright infringement, and a spike in
the costs New Zealanders pay for legally accessing content online,
including local content.
That,
she says, would be embarrassing for New Zealand and would ignite a
firestorm in the local technology industry and among online
activists.
Another
possibility is the New Zealand patent law, the newest among the
negotiating countries, could be upheld as the standard across the
TPP.
That
might look good for New Zealand but could also be used as a political
cover for other IP trade-offs which may have long-term impacts on New
Zealand economy.
Thirdly,
New Zealand and other countries could stand up to the US on the IP
chapter and a stalemate could ensue.
Paul
Matthews, chief executive of the New Zealand Institute of IT
Professionals, says he has some confidence in the New Zealand
negotiating team which to date has led opposition to US demands on
IP.
He
says the leaked chapter made it clear it was a case of the US versus
the world.
While
that might be the case, the pressure from the US is intense and a new
government in Australia appears to be softening
that country’s stance in some areas.
Matthews
says, with the final round looming and no clarity about the outcome,
concerns remain.
The
institute understands there will be “give and take”, he says, but
is has always been concerned the “take” will be for agricultural
market access while the “give” would be in IP concessions that
would damage innovation and the IT sector.
However,
given the overwhelming support the new law received in August,
Matthews says he would be very surprised if those that supported the
law then were to backtrack now.
The
TPP also goes farther than any free trade agreement of the past, he
says. Even calling it a free trade agreement is something of a
misnomer. The negotiation process also bypasses the World Trade
Organisation.
The
US is trying to achieve concessions through the TPP it was unable to
win in the earlier Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA), he
says. In the end, ACTA was heavily watered down.
Curran
and Matthews agree that trade-offs are inevitable, but Curran says
not
enough work has been done by the government to quantify the cost
of concessions on intellectual property.
She
forwarded ZDNet some calculations made by a local technology company
as an example of the sorts of costs that could flow should many of
the draft IP chapter provisions make it into the final TPP agreement.
“Lorde's
songs retail on Apple's iTunes to New Zealanders for $2.39. In the US
the same song retails for $1.47, 99c cheaper. That means New
Zealanders are paying a premium of 62% on an IP protected product.
“As
circumventing these protections becomes a criminal activity, and
extending the protections the norm, we can expect to be paying more
than 62% extra for all IP related goods.
“That's
computers, software, music, medicines, medical processes, seeds,
fertilizers and so on. I hope there are enough economists in the
Labour party to do some maths on that.”
Ironically,
the pressure on New Zealand to ditch its software patent ban comes as
debate over their value grows in the US and legislators there pass
a law to rein in so-called "patent trolls".
Countries
negotiating the TPP include Australia, Singapore, Malaysia, Brunei,
Chile, Canada, Peru, Singapore, Vietnam, Japan and Mexico in addition
to the US, Australia and New Zealand.
Dịch: Lê Trung Nghĩa