Định nghĩa Mở, phiên bản 2.1

Open Definition 2.1, Version 2.1

Theo: http://opendefinition.org/od/2.1/en/

Xem thêm: Dữ liệu Mở Liên kết - LOD (Linked Open Data)

Open Definition chính xác hóa ý nghĩa của “mở” về khía cạnh tri thức, thúc đẩy cái chung mạnh mẽ ở đó bất kỳ ai cũng có thể tham gia, và tính tương hợp được tối đa hóa.

Tóm tắt: Tri thức là mở nếu bất kỳ ai cũng tự do truy cập, sử dụng, sửa đổi, và chia sẻ nó - tuân thủ, nhiều nhất, các biện pháp giữ lại nguồn gốc và tính mở.

Ý nghĩa cơ bản này trùng khớp những gì của “mở” về khía cạnh phần mềm như trong Định nghĩa Nguồn Mở (Open Source Definition) và đồng nghĩa với “tự do” (free hoặc libre) như trong Định nghĩa Phần mềm Tự do (Free Software Definition) và Định nghĩa các Tác phẩm của Văn hóa Tự do (Definition of Free Cultural Works).

Khái niệm tác phẩm sẽ được sử dụng để ngụ ý hạng mục hoặc mẩu tri thức đang được truyền.

Khái niệm giấy phép tham chiếu tới các điều kiện theo đó tác phẩm được cung cấp.

Khái niệm phạm vi công cộng ngụ ý không có bản quyền và các hạn chế tương tự, dù là mặc định hay khước từ tất cả các điều kiện như vậy.

Các từ khóa “phải”, “không phải”, “nên”, và “có thể” trong tài liệu này sẽ được diễn giải như được mô tả trong RFC2119.

1. Tác phẩm Mở

Tác phẩm mở phải thỏa mãn các yêu cầu sau khi phân phối nó:

1.1 Giấy phép hoặc Tình trạng Mở

Tác phẩm đó phải nằm trong phạm vi công cộng hoặc được cung cấp theo một giấy phép mở (như được định nghĩa trong Phần 2). Bất kỳ điều khoản bổ sung nào đi kèm tác phẩm đó (như các điều khoản sử dụng, hoặc các bằng sáng chế do người cấp phép nắm giữ) phải không xung đột với tình trạng phạm vi công cộng của tác phẩm đó hoặc các điều khoản của giấy phép đó.

1.2 Truy cập

Tác phẩm đó phải được cung cấp như tổng thể và không nhiều hơn chi phí hợp lý để tái tạo lại 1 lần, và nên là tải về được qua Internet không mất tiền. Bất kỳ thông tin bổ sung nào cần thiết để tuân thủ giấy phép (như tên những người đóng góp được yêu cầu tuân thủ với các yêu cầu thừa nhận ghi công) cũng phải đi cùng với tác phẩm đó.

1.3 Khả năng máy đọc được

Tác phẩm đó phải được cung cấp ở dạng sẵn sàng để máy tính xử lý được và ở đó các yếu tố riêng rẽ của tác phẩm đó có thể dễ dàng truy cập được và sửa đổi được.

1.4 Định dạng Mở

Tác phẩm phải được cung cấp ở định dạng mở. Định dạng mở là định dạng không đặt ra các hạn chế, tiền bạc hoặc khác, khi sử dụng nó và có thể được xử lý đầy đủ ít nhất bằng một công cụ phần mềm tự do nguồn mở.

2. Giấy phép Mở

Giấy phép nên tương thích với các giấy phép mở khác.

Giấy phép là mở nếu các điều khoản của nó làm thỏa mãn các điều kiện sau đây:

2.1 Các quyền được yêu cầu

Giấy phép đó phải cho phép không thể chối bỏ điều sau đây:

2.1.1 Sử dụng

Giấy phép đó phải cho phép sử dụng tự do tác phẩm được cấp phép.

2.1.2 Phân phối lại

Giấy phép đó phải cho phép phân phối lại tác phẩm được cấp phép, bao gồm việc bán, dù là bản thân nó hay một phần của bộ sưu tập được làm từ các tác phẩm từ các nguồn khác nhau.

2.1.3 Sửa đổi

Giấy phép đó phải cho phép tạo ra các bản phái sinh của tác phẩm được cấp phép đó và cho phép phân phối các bản phái sinh như vậy theo các điều khoản y hệt của tác phẩm gốc ban đầu được cấp phép.

2.1.4 Chia tách

Giấy phép đó phải cho phép bất kỳ phần nào của tác phẩm đó cũng sẽ được tự do sử dụng, phân phối, hoặc sửa đổi tách bạch khỏi bất kỳ phần nào của tác phẩm đó hoặc khỏi bất kỳ bộ sưu tập nào của các tác phẩm ở đó nó ban đầu đã được phân phối. Tất cả các bên nào nhận được bất kỳ phân phối nào của bất kỳ phần nào của tác phẩm bên trong các điều khoản giấy phép gốc ban đầu nên có các quyền y hệt như các quyền được trao có liên quan tới tác phẩm gốc ban đầu.

2.5.1 Biên soạn

Giấy phép đó phải cho phép tác phẩm được cấp phép sẽ được phân phối cùng với các tác phẩm riêng biệt khác mà không đặt ra các hạn chế lên các tác phẩm khác đó.

2.1.6 Không phân biệt đối xử

Giấy phép phải không phân biệt đối xử chống lại bất kỳ người hoặc nhóm người nào.

2.1.7 Nhân bản

Các quyền gắn với tác phẩm đó phải áp dụng được cho tất cả những ai có được tác phẩm đó mà không cần phải đồng ý với bất kỳ điều khoản pháp lý bổ sung nào.

2.1.8 Ứng dụng cho bất kỳ mục đích gì

Giấy phép đó phải cho phép sử dụng, phân phối lại, sửa đổi, và biên soạn vì bất kỳ mục đích gì. Giấy phép đó phải không hạn chế bất kỳ ai khỏi việc sửa dụng tác phẩm đó trong một lĩnh vực nỗ lực cụ thể bất kỳ nào.

2.1.9 Không lấy tiền

Giấy phép đó phải không đặt ra bất kỳ khoản phí nào, phí bản quyền, hay bồi thường hoặc thù lao bằng tiền nào khác như một phần của các điều kiện của nó.

2.2 Các điều kiện chấp nhận được

Giấy phép đó phải không hạn chế, tạo ra sự mù mờ, hoặc giảm bớt các quyền được yêu cầu ở Phần 2.1 ngoại trừ bởi các điều kiện được phép sau đây:

2.2.1 Thừa nhận ghi công

Giấy phép đó có thể yêu cầu phân phối tác phẩm đó cùng với sự thừa nhận ghi công những người đóng góp, những người nắm giữ các quyền, các nhà tài trợ, và những người sáng tạo miễn là các yêu cầu như vậy là không nặng nề.

2.2.2 Tính toàn vẹn

Giấy phép đó có thể yêu cầu các phiên bản sửa đổi của tác phẩm được cấp phép mang tên hoặc số phiên bản khác với tác phẩm gốc ban đầu hoặc chỉ ra những thay đổi nào đã được tiến hành.

2.2.3 Chia sẻ tương tự

Giấy phép đó có thể yêu cầu các bản phái sinh của tác phẩm đó phải mang giấy phép y hệt hoặc giấy phép tương tự.

2.2.4 Lưu ý

Giấy phép có thể yêu cầu giữ lại các lưu ý bản quyền và sự nhận diện của giấy phép đó.

2.2.5 Nguồn

Giấy phép đó có thể yêu cầu bất kỳ ai phân phối tác phẩm đó cung cấp cho những người nhận sự truy cập tới dạng được ưu tiên để tiến hành các sửa đổi.

2.2.6 Cấm hạn chế kỹ thuật

Giấy phép đó có thể yêu cầu các bản phái sinh của tác phẩm đó duy trì sự tự do khỏi bất kỳ các biện pháp kỹ thuật nào có thể hạn chế thực thi các quyền được phép khác.

2.2.7 Không xâm phạm

Giấy phép đó có thể yêu cầu những người sửa đổi trao các quyền bổ sung công khai (ví dụ, các giấy phép bằng sáng chế) được yêu cầu để thực thi các quyền được giấy phép đó cho phép. Giấy phép đó cũng có thể tạo điều kiện cho các quyền không xâm phạm chống lại những người được cấp phép liên quan tới việc thực thi bất kỳ quyền được phép nào (một lần nữa, ví dụ, kiện tụng bằng sáng chế).

Định nghĩa Mở (Open Definition) ban đầu có xuất xứ từ Định nghĩa Nguồn Mở (Open Source Definition), tới lượt nó đã có nguồn gốc từ các Hướng dẫn của Phần mềm Tự do Debian, và Hợp đồng Xã hội Debian mà cả 2 chúng là một phần, được Bruce Perens và các Lập trình viên Debian tạo ra. Định nghĩa này là dẫn xuất cơ bản của các tài liệu đó và duy trì các nguyên tắc cơ bản của chúng. Richard Stallman từng là người đầu tiên thúc đẩy các ý tưởng tự do cho phần mềm mà chúng tôi tiếp tục.

The Open Definition makes precise the meaning of “open” with respect to knowledge, promoting a robust commons in which anyone may participate, and interoperability is maximized.

Summary: Knowledge is open if anyone is free to access, use, modify, and share it — subject, at most, to measures that preserve provenance and openness.

This essential meaning matches that of “open” with respect to software as in the Open Source Definition and is synonymous with “free” or “libre” as in the Free Software Definition and Definition of Free Cultural Works.

The term work will be used to denote the item or piece of knowledge being transferred.

The term license refers to the legal conditions under which the work is provided.

The term public domain denotes the absence of copyright and similar restrictions, whether by default or waiver of all such conditions.

The key words “must”, “must not”, “should”, and “may” in this document are to be interpreted as described in RFC2119.

1. Open Works

An open work must satisfy the following requirements in its distribution:

1.1 Open License or Status

The work must be in the public domain or provided under an open license (as defined in Section 2). Any additional terms accompanying the work (such as a terms of use, or patents held by the licensor) must not contradict the work’s public domain status or terms of the license.

1.2 Access

The work must be provided as a whole and at no more than a reasonable one-time reproduction cost, and should be downloadable via the Internet without charge. Any additional information necessary for license compliance (such as names of contributors required for compliance with attribution requirements) must also accompany the work.

1.3 Machine Readability

The work must be provided in a form readily processable by a computer and where the individual elements of the work can be easily accessed and modified.

1.4 Open Format

The work must be provided in an open format. An open format is one which places no restrictions, monetary or otherwise, upon its use and can be fully processed with at least one free/libre/open-source software tool.

2. Open Licenses

A license should be compatible with other open licenses.

A license is open if its terms satisfy the following conditions:

2.1 Required Permissions

The license must irrevocably permit (or allow) the following:

2.1.1 Use

The license must allow free use of the licensed work.

2.1.2 Redistribution

The license must allow redistribution of the licensed work, including sale, whether on its own or as part of a collection made from works from different sources.

2.1.3 Modification

The license must allow the creation of derivatives of the licensed work and allow the distribution of such derivatives under the same terms of the original licensed work.

2.1.4 Separation

The license must allow any part of the work to be freely used, distributed, or modified separately from any other part of the work or from any collection of works in which it was originally distributed. All parties who receive any distribution of any part of a work within the terms of the original license should have the same rights as those that are granted in conjunction with the original work.

2.1.5 Compilation

The license must allow the licensed work to be distributed along with other distinct works without placing restrictions on these other works.

2.1.6 Non-discrimination

The license must not discriminate against any person or group.

2.1.7 Propagation

The rights attached to the work must apply to all to whom it is redistributed without the need to agree to any additional legal terms.

2.1.8 Application to Any Purpose

The license must allow use, redistribution, modification, and compilation for any purpose. The license must not restrict anyone from making use of the work in a specific field of endeavor.

2.1.9 No Charge

The license must not impose any fee arrangement, royalty, or other compensation or monetary remuneration as part of its conditions.

2.2 Acceptable Conditions

The license must not limit, make uncertain, or otherwise diminish the permissions required in Section 2.1 except by the following allowable conditions:

2.2.1 Attribution

The license may require distributions of the work to include attribution of contributors, rights holders, sponsors, and creators as long as any such prescriptions are not onerous.

2.2.2 Integrity

The license may require that modified versions of a licensed work carry a different name or version number from the original work or otherwise indicate what changes have been made.

2.2.3 Share-alike

The license may require distributions of the work to remain under the same license or a similar license.

2.2.4 Notice

The license may require retention of copyright notices and identification of the license.

2.2.5 Source

The license may require that anyone distributing the work provide recipients with access to the preferred form for making modifications.

2.2.6 Technical Restriction Prohibition

The license may require that distributions of the work remain free of any technical measures that would restrict the exercise of otherwise allowed rights.

2.2.7 Non-aggression

The license may require modifiers to grant the public additional permissions (for example, patent licenses) as required for exercise of the rights allowed by the license. The license may also condition permissions on not aggressing against licensees with respect to exercising any allowed right (again, for example, patent litigation).

---

The Open Definition was initially derived from the Open Source Definition, which in turn was derived from the original Debian Free Software Guidelines, and the Debian Social Contract of which they are a part, which were created by Bruce Perens and the Debian Developers. Bruce later used the same text in creating the Open Source Definition. This definition is substantially derivative of those documents and retains their essential principles. Richard Stallman was the first to push the ideals of software freedom which we continue.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com