Một thập kỷ đáng quên – Microsoft đã đánh mất phương hướng như thế nào

A decade to forget - how Microsoft lost its mojo

Thế nên không phải là những năm 1990

So not the 1990s

By Gavin Clarke in San Francisco • Get more from this author

Posted in Operating Systems, 21st December 2009 03:07 GMT

Theo: http://www.theregister.co.uk/2009/12/21/microsoft_in_the_noughties/

Bài được đưa lên Internet ngày: 21/12/2009

Lời người dịch: Trước thềm năm mới 2010, tác giả đánh giả lại 10 năm bước vào thiên niên kỷ mới nhưng lại đáng quên lãng của Microsoft, khi hãng đã đánh mất phương hướng ở một số thị trường chủ đạo như máy tính mạng thời Internet, việc Windows PC với các ứng dụng đầu rẫy các sâu bọ và phần mềm độc hại, việc sảy chân của Windows Vista cùng với sự ra đi và bất phục tùng như đã từng có của các OEM, sự trả giá vì tính tự mãn của IE bị dần được thay thế bởi Firefox và mối đe dọa từ Google Chrome, sự nổi lên của nguồn mở, sự oán giận của người sử dụng đối với chính sách cấp phép mới SA cho Windows 7... và “Một điều chắc chắn. Microsoft sẽ coi năm 2010 như một cơ hội để thiết lập lại đồng hồ - và đặt 10 năm đau đớn lại phía sau.”

Điều đó đã chắc chắn - một số có thể nói bằng lòng – Microsoft mà đã đi vào thập kỷ.

Microsoft từng là máy tính cá nhân PC. Sự kìm kẹp như vậy của hãng trong hệ sinh thái máy tính để bàn và xách tay mà hãng có thể ép các nhà sản xuất thiết bị gốc OEM để xuất xưởng trình duyệt của hãng bằng cách đe dọa cắt việc truy cập tới hệ điều hành của hãng.

Trong sự suy thoái nhanh chóng giữa những năm 2000 và 2001, Microsoft đã xuất xưởng Windows 2000, Windows XP, Office 2000, và Internet Explorer 6; đã đưa ra câu trả lời của hãng về Java bằng .NET; và đã tiến hành một sự khởi xướng tổng thể bằng việc chuyển sang phần cứng để nhận thách đố người dẫn đầu thị trường trò chơi Sony với Xbox.

Hầu như ngay lập tức, Microsoft đã trả giá cho sự tin cậy của hãng. Khi Internet đã thay đổi thế giới này, đã trở nên rõ ràng rằng phần mềm mà Microsoft đã tinh lọc trên máy tính để bàn và máy chủ đã không phù hợp cho một thế giới mới của tính mở trực tuyến. Windows, Outlook, và IE đã khép lại - và khó - bởi làn sóng này tới làn sóng khác các sâu bọ độc hại. Chúng đánh vào hàng triệu máy tính, hạ bệ từng người từ những cá nhân ẩn danh gửi các thư điện tử tới các cơ sở dữ liệu trong các trạm năng lượng nguyên tử.

Sau đó, Microsoft đã sẩy chân qua những gì đã được cho là năng lực lõi của hãng: việc xây dựng một Windows mới. Vào năm 2004, hãng đã đi trở ngược tới việc thiết kế bảng trên một phiên bản của Windows mà nó đã từng được xây dựng vào năm 2001: Longhorn. Khi Longhorn cuối cùng đã được xuất xưởng như là Windows Vista, hãng đã chậm và gây căm ghét quá đáng mà các đối tác đã không hỗ trợ nó, các khách hàng đã không sử dụng nó, và Windows XP đã vẫn giữ nguyên là sự lựa chọn mặc định trên các bàn làm việc của người sử dụng.

Như một thập kỷ đã tiến bộ, bản thân PC - mà Microsoft đánh cược việc kinh doanh và tầm nhìn của hãng lên kể từ những năm 1970 - đã bị vượt lên bởi một thế hệ mới các nền tảng điện toán mà chúng đã khích động được các lập trình viên và người sử dụng. Mọi người trở nên bị ám ảnh bởi các netbook và các điện thoại cầm tay, trong khi hàng hóa tiêu dùng và ngay cả những chiếc ô tô đã trở thành những nền tảng điện toán.

Trong khi đó, đối với các OEM, các lập trình viên, và các công ty mới khởi nghiệp, sự lựa chọn không còn là một thứ thẳng tắp giữa Java hoặc .NET nữa. Ít nhất trong cuộc chiến đó, Microsoft đã có được 50/50 cơ hội chiến thắng. Mà những kẻ mới nổi biến thập kỷ này thành của nguồn mở và Linux. Ajax, Apache, MySQL, và PHP/Perl/Python đã khích động một sự phục hưng trong phát triển. Chúng đã không đi cùng với một giấy phép đắt tiền và hạn chế.

Những lúc đó, lãnh đạo của Microsoft đã không giúp được hãng. Chiến lược về Internet và di động của hãng đã luôn nằm trên lưng của PC. Tới năm 2009, Microsoft đã chi tiêu điên cuồng để bịt đi khoảng cách về thị phần quảng cáo và tìm kiếm khổng lồ của Google. Gần đây, hãng đã hứa một phiên bản Windows Mobile sánh kịp được iPhone của Apple - một thiết bị mà giám đốc điều hành Steve Ballmer đã từng cười nhạo vào năm 2007. Sự thực không lòe loẹt này từng là việc rằng trong 2 năm, iPhone đã cướp được các chức năng trong khi các điện thoại Windows Mobile chán phè đối với thị phần có giá trị.

It was a confident - some might say complacent - Microsoft that entered the decade.

Microsoft was the PC. Such was its grip on the desktop and laptop ecosystem that it could force OEMs to ship its browser by threatening to cut off access to its operating system.

In quick succession between 2000 and 2001, Microsoft shipped Windows 2000, Windows XP, Office 2000, and Internet Explorer 6; delivered its answer to Java with .NET; and made a radical departure by moving into hardware to take on games-market leader Sony with the Xbox.

Almost immediately, Microsoft paid the price for its confidence. When the internet changed the world, it became clear that the software Microsoft had refined on the desktop and server was not suited to the new world of the online openness. Windows, Outlook, and IE were slammed - and hard - by wave after wave of malicious worms. They hit millions of systems, taking down everyone from anonymous individuals sending email to databases in nuclear power stations.

Next, Microsoft stumbled over what was supposed to be its core competency: building a new Windows. In 2004, it went back to the drawing board on a version of Windows it had been building since 2001: Longhorn. When Longhorn finally shipped as Windows Vista, it was late and so hated that partners didn't support it, customers wouldn't use it, and Windows XP remained the default choice on peoples' desktops.

As the decade progressed, the PC itself - the bedrock Microsoft bet its business and vision on since the 1970s - was surpassed by a new generation of computing platforms that excited developers and users. People became obsessed by netbooks and cell phones, while consumer goods and even cars became computing platforms.

Meanwhile, for OEMs, developers, and startups, the choice was no longer a straight one between either Java or .NET. At least in that battle, Microsoft had a 50/50 chance of winning. But the Noughties became the decade of open source and Linux. AJAX, Apache, MySQL, and PHP/Perl/Python fuelled a renaissance in development. They didn't come with a pricey or restrictive license.

At times, Microsoft's management didn't help the company. Its internet and mobile strategy were always on the back burner to the PC. By 2009, Microsoft was spending furiously to close the gap on Google's huge ads and search market share. Late in the day, it promised a version of Windows Mobile to match Apple's iPhone - a device chief executive Steve Ballmer had laughed off in 2007. The sobering truth was that in two years, the iPhone had robbed functional but boring Windows Mobile phones of valuable market share.

Sự thất bại của IE

Internet và di động từng là những tội lỗi bị lãng quên. Nhưng với IE, lãnh đạo đã tích cực tự bắn vào chân mình. Vào năm 2003, Microsoft đã công bố rằng có thể không còn những phiên bản đứng riêng rẽ của IE nữa và rằng bạn có thể chỉ có được IE với Windows. Hãng đã ở đỉnh cao của sự kiêu ngạo từ một kẻ chiến thắng thị phần 90%.

Quyết định đó đã mở cửa cho Firefox, sau đó chỉ được biết đối với những người nguồn mở và những cao thủ máy tính. Trong những năm kể từ đó, nó đã được tải về bởi hàng triệu người, làm xói mòn vị thế dẫn đầu của IE. Nó đã làm cho việc lướt web đơn giản hơn, an toàn hơn, và tuân thủ các chuẩn hơn. Ngày nay, Firefox chiếm 24% thị phần, trong khi IE ở mức thấp nhất là 63.5%. Và bây giờ việc mọi người đã được thoát ra khỏi cái tư duy “phải có” IE của những năm 1990 và đã thấy có một cách khác, thì IE đối mặt với một thách thức tươi rói trong Chrome từ người khổng lồ về quảng cáo và tìm kiếm trên Internet là Google.

The IE debacle

The internet and mobile were sins of omission. But with IE, management actively shot itself in the foot. In 2003, Microsoft announced that there would be no more standalone versions of IE and that you could only get IE with Windows. It was the height of arrogance from a 90-per-cent market-share winner.

That decision opened the door to Firefox, then known only to open sourcers and geeks. In the years since, it has been downloaded by millions, eroding IE's lead. It made surfing simpler, safer, and more standards compliant. Today, Firefox stands at 24 per cent market share, while IE has hit an all-time-low of 63.5 per cent. And now that people have been released from the "must-have" IE mindset of the 1990s and found there is another way, IE faces a fresh challenge in Chrome from internet search and ads Goliath Google.

Một thảm họa khác: Việc giới thiệu dạng cấp phép mới cho Windows được gọi là Đảm bảo Phần mềm SA (Software Assurance). Nó lấy tiền một thuê bao trên cơ sở là các khách hàng có thể có được các bản nâng cấp trong thời đoạn từ 2-3 năm đối với hợp đồng SA của họ. Nhưng cuối cùng, nó đẩy giá thành cấp phép của khách hàng lên và - trong trường hợp của Windows - các phiên bản mới đã không sẵn sàng tới, nảy sinh sự giận dữ và oán giận trong các khách hàng. Microsoft đã bỏ ra nhiều năm làm việc về SA để làm cho chương trình này là dễ chịu hơn và đưa ra một số dạng chấp nhận được về giá trị đồng tiền.

Thế giới mới, Microsoft mới

Khi Microsoft chuyển khỏi những kẻ mới lạ và đi vào thập kỷ tiếp theo, thì sự tin cậy mà hãng đã thể hiện khi hãng bước vào Thiên niên kỷ này đã đi qua. Những chắn chắn của thế giới PC cũ kỹ đã bay hơi trong khi những chiến thuật của Microsoft được sử dụng trong thế giới này - nhặt ra một người lãnh đạo và bạo chi để đánh chúng - bị thách thức trong một thế giới nơi mà sự cạnh tranh là đa dạng, bị phân đoạn, tự do và mở.

Những cơ hội đang tồn tại đối với Microsoft trong thập kỷ sắp tới và hãng có thể thành công một lần nữa. Hãng có thể sẽ muộn đối với điện toán đám mây với Azure, nhưng hầu hết mọi người vẫn còn ở vạch xuất phát, nên hãng vẫn còn có cơ hội.

Nếu Microsoft có thể thuyết phục được những người nguồn mở đây là sự thành thực - và nếu hãng không còn bắn ra những quả lựu đạn vào sở hữu trí tuệ và các bằng sáng chế mà chúng đầu độc bầu khí quyển - thì hãng có thể khai thác những người nguồn mở trong Windows và Azure. Xbox nhìn giống như việc tiếp tục thách thức Sony, mà nó đã hành động với một quán tính đáng tò mò đối với Microsoft qua những kẻ mới nổi lên. Và khi nói về đa phương tiện giàu tính năng, thì Microsoft có một kẻ chiến thắng với Silverlight như một giải pháp thay thế cho Adobe Flash - ít nhất cho tới khi các lập trình viên .NET được quan tâm.

Trong các lĩnh vực khác - đặc biệt là các định thoại di động, trình duyệt và tìm kiếm - những bước đi lầm lẫn của quá khứ sẽ cần phải được sửa chữa trước khi Microsoft có thể tiến lên tiếp tục. Đối với Windows, Microsoft có thể sưởi trong Windows 7 bây giờ, nhưng một ngày náo đó phải tìm ra những cách thức mới để thuyết phục được người sử dụng chuyển lên những phiên bản kế tiếp.

Một điều chắc chắn. Microsoft sẽ coi năm 2010 như một cơ hội để thiết lập lại đồng hồ - và đặt 10 năm đau đớn lại phía sau.

Another disaster: The introduction of a new form of licensing for Windows called Software Assurance. It charged a subscription on the basis customers would get upgrades during the two- or three-year lifetime of their SA contract. But in the end, it pushed up customer's licensing costs and - in the case of Windows - new versions were not forthcoming, breeding anger and resentment among customers. Microsoft spent years spicing SA with extras to make the program palatable and provide some perceived form of value for money.

New world, new Microsoft

As Microsoft moves out of the Noughties and into the next decade, the confidence it displayed when it entered the Millennium is gone. The certainties of the old PC world have evaporated while the tactics of Microsoft used in that world - picking a leader and spending furiously to beat them - are challenged in a world where the competition is diverse, fragmented, free, and open.

Opportunities exist for Microsoft in the next decade and the company can succeed again. It might be late to cloud computing with Azure, but most everyone is still on the start line, so it still stands a chance.

If Microsoft can convince open-sourcers it's genuine - and if it no longer lobs grenades on intellectual property and patents that poison the atmosphere - then it could harness open-sourcers on Windows and Azure. The Xbox looks like continuing to challenge Sony, which has acted with a curious inertia to Microsoft throughout The Noughties. And when it comes to rich media, Microsoft's got a winner with Silverlight as an alternative to Adobe's Flash - at least as far as .NET developers are concerned.

In other areas - particularly mobile phones, browsers and search - the missteps of the past will need to be rectified before Microsoft can move on. As for Windows, Microsoft can bask in Windows 7 for now, but one day must find new ways to persuade users to move on to succeeding editions.

One thing is certain. Microsoft will see 2010 as a chance to re-set the clock - and put a painful ten years behind it. ®

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com